*γράφει ο Μανώλης Χριστοδουλάκης
Η συγκυρία είναι αναμφισβήτητα κρίσιμη. Τόσο για την πορεία της πανδημίας και της διασποράς του ιού, τώρα που περνάμε στη φάση του ανοίγματος, με έλλειμμα, δυστυχώς, στα απαιτούμενα μέτρα πρόληψης, όσο, φυσικά και για το πραγματικό εύρος των συνεπειών της, ειδικά στο σκέλος της οικονομίας και των κοινωνικών της επιπτώσεων. Με τα προβλήματα να προδιαγράφονται δυσθεώρητα, αλλά και τις ευκαιρίες μας να είναι ακόμα ανοιχτές.
Πρώτη και καλύτερη, το Ταμείο Ανάκαμψης και οι πόροι που θα διατεθούν στη χώρα μας. Ευκαιρία που απαιτεί φυσικά, σχέδιο, ευρύτερες συναινέσεις, αλλά και πολιτική κατεύθυνση που θα εστιάζει σε εκείνους που έχουν πληγεί περισσότερο μέσα στη νέα αυτή κρίση. Διεκδικώντας τα τρία αυτά ως προαπαιτούμενα για την επιτυχία της «ευκαιρίας», βλέπουμε την κυβέρνηση, κατ’ αρχάς, να αποφεύγει συστηματικά το διάλογο. Τον αποφεύγει τόσο με τα πολιτικά κόμματα σε επίπεδο προγραμματικό και κοινοβουλευτικό, όσο και με τους αρμόδιους θεσμικούς φορείς. Αυτούς που ξέρουν από το πρώτο χέρι τα προβλήματα, αυτούς μπορούν να εισφέρουν με προτάσεις και λύσεις.
Αντ’ αυτού, έχει παρουσιάσει το δικό της σχέδιο, που ικανοποιεί δήθεν τους γενικούς όρους της Ε.Ε., αλλά δεν μπορεί να αποτελέσει ολοκληρωμένη πρόταση ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό γιατί πρόκειται για ένα σχέδιο που παραθέτει επενδύσεις και έργα χωρίς ιεράρχηση, χωρίς να αναλύεται τι εξυπηρετεί το καθένα, ποιος είναι ο στόχος του. Γιατί απουσιάζει κάθε σύνδεση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με τους άλλους διαθέσιμους πόρους, το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 21-27, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το Εθνικό Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων. Γιατί δεν συνοδεύονται τα έργα που προβλέπονται με δείκτες απόδοσης για το περιβάλλον, για την ανάπτυξη και κυρίως για την δημιουργία θέσεων εργασίας. Γιατί δεν υπάρχει πρόβλεψη για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, για την στήριξη της ελληνικής βιομηχανίας και βιοτεχνίας. Ακόμη και για την Εθνική Άμυνα σε μια κρίσιμη περίοδο, μένουμε μόνο στις παραγγελίες από τις άλλες χώρες. Γιατί απουσιάζει κάθε αναφορά για την στήριξη της ελληνικής μικρομεσαίας επιχείρησης, δεν περιλαμβάνονται εμβληματικά έργα για τον τουρισμό, υπάρχει έλλειμμα για την βιώσιμη στροφή του αγροδιατροφικού τομέα, ενώ είναι πολύ μικρές οι επενδύσεις για την έρευνα, την καινοτομία, την εξωστρέφεια.
Και παράλληλα, εκεί που πλήρως αποκαλύπτεται το συντηρητικό ιδεολογικό πρόσημο της κυβέρνησης και του προγράμματος της είναι τα θέματα της εργασίας και της υγείας. Για τους εργαζόμενους, ήδη εξαγγέλλονται μέτρα που οδηγούν σε ελαστικό ωράριο εργασίας και σε απλήρωτες υπερωρίες. Προωθείται το μοντέλο της φθηνής και απαξιωμένης εργασίας. Ενώ για το ΕΣΥ προβλέπονται μόνο 317 εκατομμύρια για 120 νοσοκομεία σε βάθος 6ετίας και 273 εκατομμύρια για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας για το ίδιο χρονικό διάστημα, από ένα συνολικό ύψος 70 δις ευρώ από όλα τα ταμεία. Πολύ λίγα και σίγουρα ανεπαρκή για μια ουσιαστική αλλαγή. Καμία σχέση, δηλαδή, με την προοπτική ενός νέου Εθνικού Συστήματος Υγείας όπως η δική μας ολοκληρωμένη πρόταση για την ριζική αναγέννηση του, μετά τη συστηματική του απαξίωση τα τελευταία χρόνια.
Εμείς λέμε ότι υπάρχει εναλλακτική λύση, που μπορεί να εκφράσει την προοδευτική αντίληψη για την επόμενη μέρα της χώρας, της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο δικός μας στόχος βασίζεται στη λογική: «κανένα ευρώ χωρίς αναπτυξιακή διάσταση, κανένα ευρώ χωρίς κοινωνική ανταποδοτικότητα». Στόχος μας είναι μια νέα αντίληψη για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Εμείς μιλάμε για την ανάπτυξη με κοινωνική προστασία, εμείς μιλάμε για τις ανισότητες που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, για την οικονομία που διασφαλίζει την εργασία. Δίνουμε έμφαση στη μετάβαση στην ψηφιακή και την πράσινη οικονομία. Προτεραιότητα μας, επενδύσεις που δίνουν προστιθέμενη αξία στην ελληνική παραγωγή. Λέμε όχι στο μοντέλο «εισαγωγές και κατανάλωση», ενώ για εμάς, μεγάλα έργα δεν σημαίνουν μόνο μεγάλες επιχειρήσεις αλλά και ευκαιρίες για τις μικρομεσαίες, με συμπράξεις και κοινοπραξίες.
Στρατηγικός μας στόχος είναι η πλήρης απασχόληση. Με τελικό στόχο, τα 70 δις που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας να αφορούν τους πολλούς.
Ιεραρχούμε τις κατανομές των διαθέσιμων πόρων σε πρόσθετα άμεσα μέτρα, για να μείνει όρθια η κοινωνία και ζωντανή η οικονομία. Σε μέτρα, κυρίως φορολογικά, και θεσμοθέτηση κινήτρων για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Στις δημόσιες επενδύσεις για υποδομές και κοινωνική προστασία, και φυσικά, σε επενδύσεις για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Επενδύσεις τεχνολογικά σύγχρονες, οικονομικά βιώσιμες, ανθεκτικές στην ύφεση, με εξαγωγικό προσανατολισμό που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Επενδύσεις με ισχυρά κίνητρα, αλλά και ταυτόχρονα απαίτηση για ελληνική προστιθέμενη αξία. Με αιχμές την ενίσχυση της βιομηχανίας, τις νέες μορφές τουρισμού, το μετασχηματισμό, τη δικτύωση και συνεργασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη σύγχρονη πρωτογενή παραγωγή.
Εμείς μιλάμε για τις διαρθρωτικές αλλαγές, τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, τους αναγκαίους εκσυγχρονισμούς που έχει ανάγκη το κράτος. Με στόχο την αποκομματικοποίηση του, την αξιοκρατία και την αξιολόγηση παντού, την ανταπόκριση στις ανάγκες επιχειρήσεων και πολιτών, την διαφάνεια σε κάθε λειτουργία του, την ουσιαστική αποκέντρωση του. Αλλά και στα συστήματα εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης, επανένταξης των ανέργων. Επιτάχυνση της λειτουργίας της δικαιοσύνης, σύγχρονο, τολμηρό και σταθερό φορολογικό σύστημα. Που στηρίζει την επένδυση και την απασχόληση, και αξιοποιεί την φορολόγηση του μεγάλου πλούτου για να μειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες.
Βάζουμε έτσι τις βάσεις για αυτό που περιγράφουμε ως προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας. Επιχειρούμε να συγκροτήσουμε ένα ευρύ μέτωπο στην κοινωνία, έναν δημόσιο διάλογο που θα απαντάει πραγματικά στα προβλήματα της. Και το σημαντικότερο, που θα μπορεί να πείσει ότι αυτή η διακυβέρνηση είναι ένας στόχος ρεαλιστικός, που θέλουμε, και μπορούμε να κάνουμε πράξη.
*Ο κ. Μανώλης Χριστοδουλάκης είναι Γραμματέας Κεντρικής Επιτροπής του ΚΙΝΑΛ
