Μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει πει κάτι ουσιαστικό για το θέμα και όπως λένε οι Λατίνοι «Qui tacet consentit» δηλαδή «Ο σιωπών συναινεί». Το notospress.gr επιχειρεί σήμερα μια πρώτη προσέγγιση αναγνωρίζοντας και το δικαίωμα στον αντίλογο, γιατί όπως, επίσης, λένε οι Λατίνοι «Audiatur et altera pars» δηλαδή «Ακούστε και την άλλη πλευρά».
Σπάρτη 2021-22. Ο εργολαβικός κόσμος ξαναδιαβάζει το Αλφάβητο των διαγωνισμών δημοσίων έργων. Οι μελετητές έργων θα αναθεωρήσουν όσα ήξεραν μέχρι σήμερα για την ισχύ μιας μελέτης. Οι προμηθευτές θα υποχρεωθούν να τεκμηριώνουν σε κάθε έργο την ύπαρξή και επάρκεια υλικών τους. Οι δήμοι θα έχουν ένα πεπραγμένο προς αποφυγήν. Οι υπουργοί θα ξέρουν ότι υπάρχει και αυτό το ενδεχόμενο. Οι Διαχειριστικές και Ελεγκτικές Αρχές θα πρέπει να διατηρούν αλληλογραφία για τα πάντα. Ο Δήμος Σπάρτης ενδέχεται να χάσει ένα σημαντικό έργο αλλά και να ζημιωθεί περίπου 100.000€ επιπλέον για να διορθώσει τα αδιόρθωτα. Όλα τα πιο πάνω αφορούν το περιβόητο έργο «Open Mall» στη Σπάρτη!
Θα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει με επίκληση του Εισαγγελέα, αλλά δεν είναι δίκαιο να επιβαρύνεται μια Εισαγγελική Αρχή με κάτι που προηγουμένως πρέπει να εξετάσουν άλλες Αρχές Ελέγχου, όπως οι Διαχειριστικές Αρχές των υπουργείων που υλοποιούν τα έργα, οι Επιθεωρητές της Αυτοδιοίκησης, Υπουργοί, Υφυπουργοί, Γενικοί Γραμματείς, Επίτροποι, Αποκεντρωμένη Διοίκηση και τόσοι άλλοι. Στον Εισαγγελέα ίσως καταφύγουν με αναφορά όσοι θίγονται από την συνολική Διαχείριση του συγκεκριμένου έργου και θεμελιώνουν έννομο συμφέρον. Εργολάβοι, επιχειρηματίες, έμποροι και γιατί όχι απλοί πολίτες.
Πρόκειται για το έργο «Open Mall» στη Σπάρτη. Και για οικονομία σκέψης το έργο που «ξεκίνησε» μπροστά από τον Όσιο Νίκωνα, στη Σπάρτη. Ένα έργο που σημαίνει «Aνοικτό Εμπορικό Κέντρο» και το μόνο που έχει ήδη ανοικτό, κατά το κοινώς λεγόμενο, είναι οι «λογαριασμοί» του.
Ας πάρουμε τα πράγμα από την αρχή.
Ο Εμπορικός Σύλλογος Σπάρτης διέκρινε την ευκαιρία και κατόρθωσε και με τη στήριξη του Δήμου να υποβάλει φάκελο και να διεκδικήσει έργο 900.000€ για την αναβάθμιση του Εμπορικού Κέντρου της Σπάρτης.
Ο Δήμος Σπάρτης προχώρησε σε μειοδοτικό διαγωνισμό. Την πρώτη φορά με σφάλμα στο προβλεπόμενο από τον νόμο χρονικό διάστημα. Τη δεύτερη φορά υπήρξαν 5 συμμετέχοντες.
Ο πρώτος μειοδότης έδωσε έκπτωση 36,10% και πήρε το έργο, ο δεύτερος 34,37%, ο τρίτος 20,46%, ο τέταρτος 13,69% και ο πέμπτος 5%.
Τον Απρίλιο του 2021 αναδείχθηκε ο ανάδοχος, η Εταιρεία «Καλλίτεχνος Ανώνυμη Τεχνική Κατασκευαστική Εμπορική Βιομηχανική Ξενοδοχειακή Λατομική και Κτηματική Εταιρεία» με διακριτικό τίτλο «ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΟΣ ΑΤΕ».
Μεσολάβησε χρόνος 3 μηνών για την Προέγκριση Διαδικασίας Ανάληψης και προφανώς διαπιστώθηκαν όλα «καλώς» ώστε να κληθεί ο μειοδότης για να υπογραφεί η Σύμβαση με τον Δήμο (8/7/21). Απορίας άξιον είναι γιατί από τις 8 Ιουλίου που υπεγράφη η Σύμβαση ο εργολάβος εγκαταστάθηκε μετά από 3 μήνες (Οκτώβριο). Απορίας άξιον είναι επίσης αν ο Δήμος όλο αυτό το διάστημα απέστειλε ειδική πρόσκληση στον καθυστερημένο εργολάβο. Απορίας άξιον είναι επίσης γιατί ακόμα και σήμερα δεν έχει τοποθετηθεί η αναγκαία και υποχρεωτική Πινακίδα του έργου. Την επιβάλει το Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα. Αν αληθεύει ότι η Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων δίνει περιθώριο 30 ημέρες για έναρξη του έργου τότε είναι και πάλι απορίας άξιον γιατί – και με την άδεια ποιάς Αρχής – υπήρξε αυτή η καθυστέρηση για ένα έργο στο κέντρο της πόλης. Τον Οκτώβριο γίνεται η έναρξη των εργασιών και δίνονται πάνω στο έργο συνεντεύξεις… Ο Εμπορικός Σύλλογος Σπάρτης προσλαμβάνει οικονομολόγο και μηχανικό για την παρακολούθηση του έργου. Ωστόσο ο εργολάβος καθυστερεί δραματικά την πρόοδο του έργου. Είναι οφθαλμοφανές…
Έχει έρθει η εποχή που εργολάβος, δήμος Σπάρτης και Εμπορικός Σύλλογος πρέπει να εξηγήσουν γιατί το έργο καθυστερεί. Η απάντηση – εξήγηση που δίνουν έχει ένα όνομα: «Γνεύσιο». Είναι το βασικό υλικό του έργου αφού θα γίνει επίστρωση όλης της επιφάνειας με κυβόλιθους γνευσίου. Ο εργολάβος ισχυρίζεται ότι δεν βρίσκει το (ακριβό αυτό) υλικό στην αγορά. Όμως κάποιες από τις τεχνικές εταιρείες που συμμετείχαν στο διαγωνισμό ενημερώνουν τον δήμο ότι το υλικό υπάρχει στην αγορά στις 26/10/21. Μάλιστα το επιδεικνύουν στους αρμόδιους οι οποίοι το ψηλαφούν.
Ο δήμος Σπάρτης πρέπει να ξεκαθαρίσει την κατάσταση κυρίως με τον μειοδότη που φαίνεται να θέλει να εγκαταλείψει το έργο. Εν τω μεταξύ συζητήσεις και αναφορές στην αγορά των Τεχνικών Εταιρειών δείχνουν ότι η έκπτωση (36,10%) που έδωσε ο μειοδότης είναι αδύνατον να του επιτρέψει να ολοκληρώσει το έργο έστω και με ένα ελάχιστο κέρδος.
Ο Δήμος Σπάρτης δεν κηρύσσει έκπτωτο τον εργολάβο, που ενώ έχει μελετήσει και αποδεχθεί τους όρους της σύμβασης, την έχει υπογράψει, έχει εγκατασταθεί αλλά τελικά δεν προχωρά το έργο. Ο δήμος Σπάρτης όχι μόνον δεν το κηρύσσει έκπτωτο (βαριά ποινή) αλλά αναλώνεται σε μια προσπάθεια αντικατάστασης του υλικού «γνεύσιο» με κυβόλιθους από γρανίτη. Από συμβούλους του Δημοτικού Συμβουλίου της μείζονος αντιπολίτευσης και από εταιρείες που συμμετείχαν στο διαγωνισμό υπενθυμίζεται ότι η αλλαγή υλικού θα αποτελούσε τροποποίηση του Φυσικού Αντικειμένου κάτι που απαγορεύεται ρητά. Η αρμόδια Οικονομική Επιτροπή του Δήμου με απόφασή της Τροποποιεί την Μελέτη, κάτι που αργότερα το ανακαλεί. Οι μέρες περνούν και οι αρμόδιοι συσκέπτονται προκειμένου να βρουν λύση δείχνοντας πρωτόγνωρη υπομονή και κατανόηση στον μειοδότη του έργου. Αποφασίζουν να μειώσουν το πάχος των κυβόλιθων γνευσίου (άρα το υλικό υπάρχει στην αγορά) προφανώς για να μειώσουν το κόστος για τον εργολάβο (!). Ωστόσο ο μειοδότης φαίνεται πως ούτε και με αυτή την προοπτική συμφωνεί. Όπως λένε άνθρωποι της αγοράς είχε ήδη καταλάβει ότι η έκπτωση που έδωσε το «έβαζε μέσα». Λέγεται πως εκείνη τη στιγμή υπήρξαν προτάσεις από εταιρεία για να συνεχίσει το έργο ώστε να μην χαθεί αλλά και να μην «καταδικαστεί» σε έκπτωση ο εργολάβος. Όμως, όπως αποδεικνύεται, ο Δήμος Σπάρτης δεν έχει σκοπό να αποδώσει ευθύνες στον μειοδότη του έργου παρόλο που, κατά τα φαινόμενα, δεν τήρησε τις συμβατικές του υποχρεώσεις.
Ο Δήμος Σπάρτης προχωρά στις 18 Ιανουαρίου 2022 σε μονομερή λύση της σύμβασης, με τη δικαιολογία ότι το έργο κινδυνεύει να χαθεί και απαλλάσσει τον εργολάβο από τις συμβατικές του υποχρεώσεις. Η εγγυητική επιστολή (περίπου 23.000€) θα επιστραφεί στον μειοδότη ο οποίος παρ’ όλο που πρακτικά εγκατέλειψε το έργο θα πληρωθεί για όσες εργασίες έχει κάνει. Μάλιστα ακούγεται ότι υπάρχει ενδεχόμενο να του ανατεθεί το έργο ολοκλήρωσης του τμήματος της Οσίου Νίκωνος προκειμένου να δοθεί στην κυκλοφορία. Όμως πρόκειται για ένα έργο αποκατάστασης χωρίς να τηρούνται οι προδιαγραφές που θέτει η μελέτη και φυσικά το ΕΣΠΑ. Πρόκειται για μια άρτια μελέτη του γραφείου Κύζη και το Υπουργείο Ανάπτυξης αλλά και η Διαχειριστική Αρχή φαίνεται να είναι εξαιρετικά προβληματισμένοι για την πορεία του έργου αλλά και τη στάση που τηρεί ο Δήμος Σπάρτης.
Δεν αποκλείεται ο μειοδότης εργολάβος στη συνέχεια να διεκδικήσει επιπλέον αποζημίωση από τον Δήμο αφού τελικά το πρόβλημα δεν είναι από δική του υπαιτιότητα μιας και την ευθύνη εξ ολοκλήρου ανέλαβε ο Δήμος Σπάρτης.
Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς τι θα γίνει και αν πέρα από τις πολιτικές ευθύνες θα υπάρξουν και ποινικές. Γιατί κατά πληροφορίες ένας τουλάχιστον εκ των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό θα καταθέσει μηνυτήρια αναφορά στον Εισαγγελέα διότι εκτιμά ότι σχεδόν δεν έγιναν όλα όπως ορίζει η σχετική νομοθεσία.
Ταυτόχρονα πληθαίνουν τα σχόλια και οι ψίθυροι, τόσο αυτοδιοικητικών όσο και τεχνικών του κλάδου για διαδικασίες που έγιναν εν κρυπτώ, για αλληλογραφία που δεν διακρίνεται, για «συμφωνίες στο γόνατο», για πολλά ψέματα και μάλιστα από υπαλλήλους του δήμου, αλλά και για συνεδριάσεις που αφορούσαν το θέμα και ζητήθηκε να γίνουν με κλειστά τα μικρόφωνα ώστε να μην καταγράφονται.
Είναι ολοφάνερο ότι ο Εμπορικός Σύλλογος Σπάρτης είναι σε δυσχερή θέση έχοντας μάλιστα επιβαρυνθεί με δύο συμβούλους για την παρακολούθηση του έργου. Το ΕΣΠΑ είναι ένα πρόγραμμα αμείλικτο σε ότι αφορά τις προθεσμίες. Η Διαχειριστική Αρχή είναι ενοχλημένη από όσα φαίνεται να εξελίσσονται είτε εν αγνοία της είτε με, φερόμενη, εμπλοκή της και ο αρμόδιος υπουργός Άδωνης Γεωργιάδης ζήτησε κι έλαβε προσωπική ενημέρωση για όσα συμβαίνουν με το έργο αυτό στον Δήμο Σπάρτης.
Τεχνικές εταιρείες έχουν υποστεί ζημιά σε ότι αφορά στην ανταγωνιστικότητά τους, επιχειρήσεις που επηρεάζονται από την πολύμηνη μη λειτουργία του δρόμου (Οσίου Νίκωνος) έχουν υποστεί μείωση του τζίρου τους και βέβαια η πόλη σε ένα περίοπτο σημείο, έξω από τον Πολιούχο της, έξω από το Μουσείο της και στην απόληξη του μοναδικού πεζόδρομού της έχει υποβαθμιστεί για περισσότερους μήνες απ’ όσους προβλέπονται για ένα τέτοιο έργο.
Το ποιος και κατά τα πόσο είναι υπεύθυνος, εκτεθειμένος και υπόλογος θα πρέπει να το ερευνήσουν και να το διαπιστώσουν οι αρμόδιες αρχές. Τα ΜΜΕ δεν μπορούν να δικάζουν ούτε προθέσεις ούτε και θέσεις. Έχουν όμως το δικαίωμα και υποχρέωση να μεταφέρουν το κλίμα, τα γεγονότα και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Είναι όμως πανελλήνια πρωτοτυπία ένα Δήμος να αναλαμβάνει την ευθύνη που φαίνεται να αναλογεί σε ένα ασυνεπή, κατά τα φαινόμενα, εργολάβο με τη δικαιολογία ότι κινδυνεύει να χαθεί το έργο. Αν σκοπεύει να διαχειριστεί το ίδιο πρόχειρα και πρωτόγνωρα το συνολικό έργο στη συνέχεια τότε το ενδεχόμενο απώλειας του έργου είναι πολύ κοντά. Μάλιστα αν, σε όλη αυτή την δυσπραγία και ασυνέπεια, προστεθεί και η φημολογούμενη πολιτική δυσμένεια στην οποία έχει υποπέσει ο δήμαρχος Σπάρτης Πέτρος Δούκας και μοιραία και ο δήμος, τότε μόνον μια εκρηκτική αναδιάταξη και ένας αυθεντικός συναγερμός διάσωσης θα μπορούσε να ξαναφέρει το έργο στη «ζωή» της πόλης και την πόλη από το περιθώριο.
Ένα έργο που είχε σκοπό να τονώσει την, έτσι κι αλλιώς, νοσούσα εμπορική φυσιογνωμία και τρεμάμενη εμπορική κίνηση της Σπάρτης, δεν μπορεί να χαθεί και αν χαθεί δεν μπορεί να μην έχει υπαίτιους. Φυσικά πουθενά μέχρι στιγμής δεν διακρίνουμε καν μετανοημένους, αν και Ιερός Ναός της Μετάνοιας σκιάζει το εγκαταλελειμμένο έργο. Και φυσικά κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ότι για το έργο αυτό υπήρξαν άλλοι 4 ενδιαφερόμενες, πραγματικά, Τεχνικές Εταιρείες με περγαμηνές.
