Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου και αποτελεί την κύρια εκδήλωση του ΟΗΕ από το 1972 για την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.
Το 1972 θεωρείται το σημείο καμπής για την δημιουργία της διεθνούς περιβαλλοντικής πολιτικής. Από τις 5 έως τις 16 Ιουνίου του έτους αυτού πραγματοποιήθηκε στην Στοκχόλμη της Σουηδίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ το πρώτο μεγάλο συνέδριο για περιβαλλοντικά θέματα. Μέχρι τότε τα περιβαλλοντικά ζητήματα θεωρούνταν προβλήματα τοπικά ή περιφερειακά και εντοπίζονταν κυρίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, δηλαδή τις περιοχές του κόσμου με μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη.
Άλλωστε το περιβάλλον δεν ήταν στις προτεραιότητες του ΟΗΕ, όταν ιδρύθηκε το 1945, αμέσως μετά την λήξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Η Διάσκεψη για το Ανθρώπινο Περιβάλλον ή Διάσκεψη της Στοκχόλμης, όπως έμεινε στην ιστορία, είχε ως στόχο να βρεθεί ένας κοινός τόπος από την διεθνή κοινότητα για την διατήρηση και την ενίσχυση του ανθρώπινου περιβάλλοντος.
Στα τέλη του 1972 και συγκεκριμένα στις 15 Δεκεμβρίου, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, εξέδωσε ψήφισμα [A/RES/2994(XXVII)] που όριζε την 5η Ιουνίου (πρώτη ημέρα των εργασιών της Διάσκεψης της Στοκχόλμης) ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και παρότρυνε τις «κυβερνήσεις και τους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών να αναλαμβάνουν κάθε χρόνο την ίδια ημέρα παγκόσμιες δραστηριότητες για τη διατήρηση και την ενίσχυση του περιβάλλοντος, με σκοπό την εμβάθυνση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και την επιδίωξη της αποφασιστικότητας, όπως αυτή εκφράστηκε στη Διάσκεψη της Στοκχόλμης».
Επίσης την ίδια ημέρα, σύνεδροι ενέκριναν ένα άλλο ψήφισμα [A /RES/2997 (XXVII)] που οδήγησε στη δημιουργία του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP), του εξειδικευμένου οργανισμού του ΟΗΕ για περιβαλλοντικά θέματα με έδρα το Ναϊρόμπι της Κένυας.
Από τoν πρώτο εορτασμό το 1974, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος βοήθησε το UNEP να ευαισθητοποιήσει την διεθνή κοινή γνώμη, να αναδείξει θέματα, όπως η εξάντληση της στιβάδας του όζοντος, οι τοξικές χημικές ουσίες, η απερήμωση και η υπερθέρμανση του πλανήτη και να εξελιχθεί σε μια παγκόσμια πλατφόρμα για την ανάληψη δράσης σε επείγοντα περιβαλλοντικά θέματα. Εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν με την πάροδο των ετών στις δράσεις για το περιβάλλον, συμβάλλοντας στην αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών, καθώς και στην εθνική και διεθνή περιβαλλοντική πολιτική.
Διαβάστε επίσης: Δημητσάνα: Βιντεοπροβολές για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ειδισμού (Σπισισμού)
Οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων ισχυρίζονται ότι ο ειδισμός είναι μία προκατάληψη παρόμοια με το σεξισμό ή τον ρατσισμό
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ειδισμού ή Σπισισμού (World Day Against Speciesism) τιμάται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου. Ξεκίνησε από τους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων, με κύριο στόχο να υπενθυμίσει στους ανθρώπους ότι ο ειδισμός ή σπισισμός, όπως ο ρατσισμός ή ο σεξισμός, δεν έχει θέση σε μία πολιτισμένη κοινωνία.
Ο όρος «ειδισμός» ή «σπισισμός» («speciesism» στα αγγλικά) αναφέρεται στην εκχώρηση διαφορετικών δικαιωμάτων, αξιών ή ιδιαίτερης προσοχής σε άτομα μόνο με βάση το είδος τους. Συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον αποκλεισμό όλων των μη ανθρώπινων ζώων από τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που παρέχονται στον άνθρωπο.
Ο όρος «speciesim» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον βρετανό ψυχολόγο, συγγραφέα και υποστηρικτή των δικαιωμάτων των ζώων Ρίτσαρντ Ράιντερ και διαδόθηκε από τον αυστραλό ηθικό φιλόσοφο Πίτερ Σίνγκερ. Το βιβλίο του «Η Απελευθέρωση των Ζώων» («Animal Liberation»), που εκδόθηκε το 1975 και κυκλοφορεί και στα ελληνικά, θεωρείται ευρέως ως η Βίβλος του κινήματος για την απελευθέρωση των ζώων.
Οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων ισχυρίζονται ότι ο ειδισμός είναι μία προκατάληψη παρόμοια με το σεξισμό ή τον ρατσισμό. Υπάρχουν πολλά επιχειρήματα, τόσο υπέρ όσο και κατά της θεωρίας του ειδισμού, αλλά η ουσία είναι ότι οι περισσότερες ομάδες δικαιωμάτων των ζώων βασίζονται σ’ αυτή τη θεωρία για να δικαιολογήσουν τις απόψεις τους. Σύμφωνα με τους πολέμιους του ειδισμού, οποιαδήποτε χρήση ζώων από τον άνθρωπο (για την παραγωγή τροφίμων και ρούχων, για επιστημονικά πειράματα, στη βιομηχανία ψυχαγωγίας κ.λπ.) είναι μία μορφή διάκρισης και κακοποίησης.
Διαβάστε επίσης: Παγκόσμια Ημέρα Κατάργησης των Πειραμάτων σε Ζώα
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ειδισμού (Σπισισμού) δημιουργήθηκε για την προώθηση αυτής της ιδέας στο ευρύ κοινό. Υποστηρίζεται από τις οργανώσεις People for the Ethical Treatment of Animals (PETA), Farm Animal Rights Movement (FARM) και άλλες ομάδες δικαιωμάτων των ζώων.
