Ο καρκίνος του μαστού είναι μια παγκόσμια ανησυχία για την υγεία που επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες κάθε χρόνο, ξεπερνώντας σύνορα και πολιτισμούς. Για την ευαισθητοποίηση και την προώθηση της έγκαιρης διάγνωσης και πρόληψης, ο μήνας Οκτώβριος έχει αφιερωθεί στην εκστρατεία κατά της νόσου ενώ η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού γιορτάζεται στις 25 Οκτωβρίου. Αυτή η ετήσια εκδήλωση χρησιμεύει ως μια ισχυρή υπενθύμιση της σημασίας της εκπαίδευσης, της υποστήριξης και της δράσης στον αγώνα κατά της νόσου.
Μια παγκόσμια πρόκληση
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες, ωστόσο επηρεάζει σε μικρότερο βαθμό και τους άνδρες. Η απήχησή του είναι παγκόσμια, με σχεδόν κάθε χώρα και κοινότητα να αντιμετωπίζει τις αντίστοιχες προκλήσεις. Υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες θα διαγνωστεί με καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της ενώ στην Ελλάδα η συχνότητά του έχει αυξηθεί σημαντικά και υπολογίζεται σε 4500 νέες περιπτώσεις ετησίως.
Το 2020, καταγράφηκαν περίπου 2,3 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού σε όλο τον κόσμο, καθιστώντας τον την κύρια αιτία θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο, με περίπου 685.000 θανάτους (το έτος 2020).
Παρά την επικινδυνότητα της νόσου, τα ποσοστά επιβίωσης βελτιώνονται με τα χρόνια, χάρη στην ιατρική πρόοδο, την έγκαιρη διάγνωση και τις ολοένα και πιο σύγχρονες θεραπείες. Ωστόσο, οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης, όπως ο Μήνας Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού, διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην εκπαίδευση του κοινού, στην ενθάρρυνση της έγκαιρης διάγνωσης και στη συγκέντρωση κεφαλαίων για έρευνα. Ταυτόχρονα, πολυάριθμοι οργανισμοί σε όλο τον κόσμο (π.χ. Άλμα Ζωής) παρέχουν πόρους, συμβουλές και βοήθεια σε άτομα και οικογένειες που επηρεάζονται από τη νόσο.
Κατανόηση του καρκίνου του μαστού
Όπως ισχύει με τις περισσότερες ασθένειες, και εδώ η πρόληψη μπορεί κυριολεκτικά να σώσει ζωές. Η σωστή και εμπεριστατωμένη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση αποτελούν πάντα το πρώτο βήμα, προκειμένου να αποκτήσουμε καλύτερη γνώση για τη νόσο και να αποφύγουμε τον περιττό πανικό.
Για αυτόν το σκοπό συνομιλήσαμε με τον κύριο Γεώργιο Σαμέλη, παθολόγο – ογκολόγο ιατρό, Επιστημονικά Υπεύθυνο Διευθυντή Ογκολογικού Τμήματος Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Αθηνών, Πρόεδρο της Ελληνικής και Διεθνούς Εταιρείας Μοριακά Στοχευμένων Εξατομικευμένων Θεραπειών και επικεφαλής της Ογκολογικής Μονάδος της κλινικής City Hospital, ο οποίος και ανέλαβε να λύσει όλες μας τις απορίες.
Τι είναι ο καρκίνος του μαστού;
Ο καρκίνος του μαστού είναι μια διαταραχή όπου τα κύτταρα στους γαλακτοφόρους αδένες που παράγεται το γάλα πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Η συνήθης δεκαετία εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι η 6η-7η δεκαετία της ζωής ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις εμφάνισης σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού;
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι η ψηλάφηση οζιδίου, η εισολκή της θηλής (δηλαδή να μην εξέχει από το μαστό η θηλή, αλλά να είναι στραμμένη προς τα μέσα) ή η εμφάνιση κάποιου λεμφαδένα στην περιοχή της μασχάλης. Μπορεί όμως να μην εμφανίζεται κανένα απολύτως σύμπτωμα, για αυτό η προληπτική μαστογραφία πρέπει να περιλαμβάνεται στις εξετάσεις ρουτίνας όλων των γυναικών.
Παρατηρώ έναν όγκο στο στήθος. Είναι καρκίνος;
Ένας όγκος στο στήθος δεν είναι απαραίτητα καρκίνος αλλά μπορεί να είναι καλοήθης όγκος (όπως ινοαδενώματα, ινοκυστικές αλλαγές, απλές κύστες, ενδοπορικά θηλώματα κλπ).
*Τα περισσότερα ογκίδια είναι καλοήθειες και σε ποσοστό περίπου 20% είναι κακοήθειες.
Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η κληρονομικότητα στην εμφάνιση καρκίνου στο μαστό;
Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο και ιδίως η ύπαρξη των γονιδίων BRCA-1, BRCA-2, CHEK-2 και PALB-2. Ακόμη η ύπαρξη συγγενών πρώτου βαθμού με καρκίνο του μαστού είναι παράγοντας που πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας.
Πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν άλλες καταστάσεις στην εμφάνιση καρκίνου στο μαστό;
Η τελειόμηνη εγκυμοσύνη μετά τα 30 αποτελεί ένα ρίσκο. Επίσης, η εμμηναρχή σε ηλικία μικρότερη των 12 ετών και η εμμηνόπαυση μετά τα 55 έτη αποτελούν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Ο θηλασμός από την άλλη μειώνει τον σχετικό κίνδυνο. Ακόμη, η παχυσαρκία αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα ενώ η καθημερινή άσκηση αποτρέπει την εμφάνιση καρκίνου του μαστού.
Πόσο συχνά πρέπει να αυτοεξετάζομαι;
Η αυτοεξέταση πρέπει να γίνεται ανά μήνα και η μαστογραφία ανά έτος.
Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού;
Για την μείωση του κινδύνου απαιτείται υγιεινή διατροφή σε συνδυασμό με καθημερινή άσκηση και διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Ποια είναι η πρόγνωση για τον καρκίνο του μαστού;
Όταν ο καρκίνος του μαστού διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο είναι 100% ιάσιμος. Σε μεταστατικό στάδιο και στα χέρια ενός έμπειρου παθολόγου-ογκολόγου αποτελεί μία χρόνια μεν, ιάσιμη δε πάθηση.
