Η 20ή Νοεμβρίου κάθε χρόνο σηματοδοτεί την Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού, μια ημέρα αφιερωμένη στην προστασία, την προαγωγή και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών σε όλο τον κόσμο. Η ημερομηνία αυτή δεν είναι τυχαία: το 1959, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε τη Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ενώ το 1989 υιοθέτησε τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ένα ορόσημο στη διεθνή προσπάθεια για την προστασία των ανηλίκων.
Τι προβλέπει η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού;
Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι η πιο ευρέως επικυρωμένη διεθνής συνθήκη ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εγγυάται ότι κάθε παιδί, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, θρησκείας ή οικονομικής κατάστασης, έχει δικαίωμα:
- Στη ζωή και την ανάπτυξη: Δικαίωμα στην επιβίωση, τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη.
- Στην εκπαίδευση: Πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση χωρίς διακρίσεις.
- Στην υγεία: Παροχή φροντίδας και προστασίας από ασθένειες και κακομεταχείριση.
- Στην προστασία: Ασφάλεια από εκμετάλλευση, βία, κακοποίηση και καταναγκαστική εργασία.
- Στην ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης: Ακούγεται η φωνή του παιδιού σε θέματα που το αφορούν.
Προκλήσεις και πραγματικότητα
Παρά τις δεσμεύσεις και τις προόδους, εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να στερούνται βασικών δικαιωμάτων:
- Περισσότερα από 244 εκατομμύρια παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο.
- 160 εκατομμύρια παιδιά εργάζονται σε επικίνδυνες συνθήκες παιδικής εργασίας.
- Πολεμικές συγκρούσεις, φτώχεια και φυσικές καταστροφές αναγκάζουν χιλιάδες παιδιά να γίνουν πρόσφυγες, ζώντας σε αβέβαιες συνθήκες.
Η πανδημία COVID-19 επιδείνωσε περαιτέρω τις συνθήκες, με την αύξηση της παιδικής φτώχειας και της ψυχολογικής επιβάρυνσης.
Ο ρόλος της κοινωνίας
Η υπεράσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού απαιτεί συλλογική προσπάθεια:
- Κυβερνήσεις: Να θεσπίσουν πολιτικές που εξασφαλίζουν την προστασία των παιδιών.
- Οργανώσεις: Να παρέχουν βοήθεια και να ευαισθητοποιούν το κοινό.
- Εκπαιδευτικοί και γονείς: Να διαμορφώνουν συνειδητοποιημένους πολίτες και να καλλιεργούν αξίες όπως ο σεβασμός και η ισότητα.
Η σημασία της φωνής των παιδιών
Τα παιδιά δεν είναι μόνο παθητικοί αποδέκτες βοήθειας. Είναι ενεργοί πολίτες που μπορούν να συμβάλουν στις αλλαγές. Η ενθάρρυνση της συμμετοχής τους στις αποφάσεις που τα αφορούν είναι ζωτικής σημασίας.
Προς ένα καλύτερο μέλλον
Η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού μας υπενθυμίζει ότι η προστασία και η προώθηση αυτών των δικαιωμάτων δεν είναι απλώς καθήκον αλλά επένδυση στο μέλλον της ανθρωπότητας. Ας αναλογιστούμε πώς μπορούμε, ως άτομα και κοινωνία, να χτίσουμε έναν κόσμο όπου κάθε παιδί θα ζει με ασφάλεια, χαρά και ευκαιρίες.
Μαζί μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά. Τα παιδιά είναι το αύριο — ας τα προστατεύσουμε σήμερα.
