Στην επαναφορά του αιτήματος για την ένταξη της πόλης της Καλαμάτας και Δημοτικών Κοινοτήτων του Δήμου Καλαμάτας στο «Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων – Χωριών» προχωρά ο Δήμος μετά την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου κατά την 28η συνεδρίασή του, την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2024.
Η απόφαση ελήφθη σύμφωνα με την εισήγηση του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας, Αναστάσιου Ηλιόπουλου. Η εν λόγω απόφαση καταλήγει ότι πρέπει να αναθεωρηθούν τα κριτήρια ένταξης, να υποβληθεί εκ νέου αίτημα, να συσταθεί Επιτροπή που θα συντονίσει και θα εποπτεύει τη διαδικασία, και να ανατεθεί σε ιστορικό η σύνταξη του φακέλου με πλήρη αιτιολόγηση και τεκμηρίωση, ξεχωριστά για την πόλη της Καλαμάτας και ξεχωριστά για όποια Δημοτική Κοινότητα πληροί τα κριτήρια. Να σημειωθεί ότι ο Δήμος Καλαμάτας είχε υποβάλλει και το 2017 αίτημα ένταξης στο δίκτυο των μαρτυρικών πόλεων, το οποίο όμως είχε απορριφθεί, με την αιτιολογία ότι η Καλαμάτα δεν πληρούσε τα αυστηρά κριτήρια που είχαν τεθεί για ένταξη.
Στην εισήγησή του ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ανέφερε τα εξής:
“Όπως όλοι γνωρίζουμε η πόλη της Καλαμάτας έδρα του Δήμου μας, καθώς και αρκετές Δημοτικές Κοινότητες, υπέστησαν αρκετά δεινά κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής 1941 – 1944, όπως, σφαγές, λεηλασίες, εκτελέσεις αμάχων πολιτών, πυρπολήσεις και ολοσχερής καταστροφή χωριών, περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή, καταστροφή υποδομών, πράξεις που έχουν χαρακτηρισθεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας με τελεσίδικες εθνικές και διεθνείς αποφάσεις.
Σύμφωνα με το Ν. 2503/1997 άρθρο 18 παρ. 5 πόλεις και χωριά που έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές μπορούν να χαρακτηρισθούν ως “μαρτυρικές πόλεις” και “μαρτυρικά χωριά”, με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
Ο Δήμος Καλαμάτας με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 34171/3-8-2017 έγγραφό του απέστειλε αίτημα στο Υπουργείο Εσωτερικών για τον χαρακτηρισμό του και ένταξή του στο δίκτυο μαρτυρικών πόλεων, βάσει της υπ΄ αριθμ. 254/2017 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας, πλην όμως η προσπάθεια δεν είχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα, αφού, όπως μας γνώρισε το Υπουργείο Εσωτερικών με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 87476/5-12-2019 έγγραφό του, ο Δήμος Καλαμάτας δεν περιελήφθη στην πρόταση της αρμόδιας επιτροπής για τον χαρακτηρισμό μαρτυρικών πόλεων – χωριών, διότι τόσο η πόλη της Καλαμάτας όσο και κάποια ή κάποιες εκ των Δημοτικών Κοινοτήτων δεν πληρούσαν τα κριτήρια για το σκοπό αυτό. Σημειώνεται ότι τα κριτήρια που έχουν τεθεί από την αρμόδια επιτροπή είναι τόσο αυστηρά και περιοριστικά και αποτρέπουν πολλούς Δήμους να κάνουν σχετικά αιτήματα, ενώ έχουν απορριφθεί πολλά εκ των υποβληθέντων.
Ως Δημοτικό Συμβούλιο και ως ελάχιστο χρέος σε όλους αυτούς που πρότειναν τα στήθη τους και θυσίασαν την ζωή τους για την ελευθερία αυτού του αιματοβαμμένου τόπου επανερχόμαστε και επαναφέρουμε το θέμα προκειμένου να το προσεγγίσουμε καλύτερα, να αναδείξουμε όλες τις πλευρές του και τις απώλειες που υπέστησαν τόσο η πόλη της Καλαμάτας όσο και αρκετές Δημοτικές Κοινότητες και με καινούργια δεδομένα, περισσότερες πληροφορίες και αποδείξεις να υποβάλουμε εκ νέου πρόταση στην αρμόδια επιτροπής και παράλληλα δε να ζητήσουμε την τροποποίηση – διεύρυνση των κριτηρίων”.
Στη συνεδρίαση παρευρέθηκαν και υπεραμύνθυκαν του αιτήματος ο πρώην δημοτικός σύμβουλος Θεόδωρος Μπρεδήμας, καθώς και ο εκπρόσωπος του αρχείου Σταμούλη Μάρκος Χαρίτος, οι οποίοι συμφώνησαν με την ανάγκη αναθεώρησης των κριτηρίων ένταξης, και πρότειναν πως της προσπάθειας αυτής θα πρέπει να ηγηθεί μια προσωπικότητα από τον πανεπιστημιακό χώρο, και δη από το ανθρωπιστικό δίκαιο, προτείνοντας τον καθηγητή Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Στέλιο Περράκη, ο οποίος μάλιστα είχε εκπροσωπήσει τη χώρα μας στη δίκη του 2011 στη Χάγη στην εκδίκαση της προσφυγής της Γερμανίας για τη σφαγή του Διστόμου. Επίσης αποφασίστηκε να ανατεθεί σε έναν ιστορικό να διευνήσει τα αρχεία που υπάρχουν (δημοτολόγια, αρχεία φυλακών κ.α.) προκειμένου να αποτυπωθούν με ακρίβεια στοιχεία για τους ομήρους, τους εκτελεσθέντες, τις καταστροφές των υποδομών κ.α. Όπως ανέφερε ο Δήμαρχος Καλαμάτας, μετά το Συνέδριο που έγινε στην Κρήτη και τον ορισμό νέας Επιτροπής από τον Υπουργό για το σκοπό των γερμανικών αποζημιώσεων έχουν αλλάξει τα δεδομένα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, και η συγκυρία είναι ευνοική να υποβληθεί εκ νέου το αίτημα ένταξης.
Το Δ.Σ. μετά από διαλογική συζήτηση ομόφωνα αποφάσισε:
- Να ζητήσει ο Δήμος Καλαμάτας να τροποποιηθούν – διευρυνθούν τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό μαρτυρικών πόλεων – χωριών, ώστε να αρθούν οι αδικίες και οι λόγοι απόρριψης πολλών και δίκαιων αιτημάτων.
- Να υποβληθεί εκ νέου αίτημα για τον χαρακτηρισμό της Καλαμάτας ή και Δημοτικών Κοινοτήτων ως μαρτυρικών και για το σκοπό αυτό προτείνεται:
i. να συσταθεί επιτροπή που θα επιμεληθεί και θα συντονίσει την όλη διαδικασία.
ii. να εξουσιοδοτηθεί ο Πρόεδρος της ως άνω επιτροπής προκειμένου να επικοινωνεί με οποιαδήποτε αρχή ή φορέα για τη συγκέντρωση πληροφοριών και στοιχείων.
iii. να ανατεθεί σε εξωτερικό συνεργάτη η σύνταξη του φακέλου με πλήρη αιτιολόγηση και τεκμηρίωση, ξεχωριστά για την πόλη της Καλαμάτας και ξεχωριστά για όποια Δημοτική Κοινότητα πληροί τα κριτήρια.
