Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης*
Ο δρόμος Σπάρτη- Καλαμάτα μέσω Ταϋγέτου, έχει εγκαταλειφτεί στην τύχη του, εδώ και δεκαετίες. Δρόμος χωρίς διόδια, μέσω μίας πανέμορφης διαδρομής του δάσους Ταϋγέτου και του μοναδικού αυτού Βουνού. Τα παρακείμενα του δρόμου χωριά, ερημώνουν, καθώς πολίτες που εργάζονται στην πόλη της Καλαμάτας ή της Σπάρτης, δεν δύναται να διαμείνουν μόνιμα στα χωριά τους, λόγω της ελλείψεως αξιόλογου δρόμου. Οι κατά καιρούς παρεμβάσεις του Κράτους επί του δρόμου Σπάρτη- Καλαμάτα μέσω Ταϋγέτου, απλή ασπιρίνη και σταγόνα στον ωκεανό. Ένας σύγχρονος δρόμος Σπάρτης- Καλαμάτας μέσω Ταϋγέτου, θα συνέδεε τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Λακωνίας με το Αεροδρόμιο της Καλαμάτας. Θα αποτελούσε κίνητρο για τον τουρίστα που επισκέπτεται την Μεσσηνία, να επισκεφθεί την Λακωνία μέσω της εκπληκτικής αυτής διαδρομής του Ταϋγέτου και μάλιστα χωρίς διόδια. Δεν υπήρξε πολιτική βούληση στο παρελθόν, για την ριζική αναβάθμιση του συγκεκριμένου δρόμου, αλλά ποτέ δεν είναι αργά.
- Όλα τα Βουνά της Ελλάδος, έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά, εδώ και δεκαετίες, εκτός από τον πανέμορφο Ταϋγετο.
Πυκνή βλάστηση, πανύψηλα δέντρα, ένα επιβλητικό τοπίο που περιβάλλεται από ψηλές βουνοκορφές: Ο μυθικός Ταΰγετος δεν έχει τίποτα απολύτως να ζηλέψει από τα αντίστοιχα των Άλπεων. Ο επισκέπτης που θα «τρυπώσει», στον καταπράσινο αυτό «λαβύρινθο» για να εξερευνήσει τα μονοπάτια του, θα έχει την αίσθηση ότι μεταφέρεται σε μιαν άλλη εποχή.
Ο ορεινός όγκος του Ταΰγετου, αν και έχει συνδεθεί στη συνείδηση των περισσότερων με τη Σπάρτη, εκτείνεται στη Λακωνία και στη Μεσσηνία, και σε ένα μικρότερο μέρος του και στην Αρκαδία. Με μέγιστο ύψος τα 2.407 μέτρα (κορυφή Αγιολιάς ή Προφήτης Ηλίας) είναι το υψηλότερο βουνό της Πελοποννήσου.
Η ποδηλασία Βουνού, το mountain bike ξεκίνησε από την Αμερική, πριν από είκοσι περίπου χρόνια, και τελευταία γνωρίζει τεράστια αναγνώριση και κερδίζει χιλιάδες πιστούς φίλους στην Ευρώπη. Ιδιαίτερα δημοφιλές στην Ελλάδα, μιας και οι καιρικές συνθήκες είναι ιδανικές. Από το 1996 η ποδηλασία Βουνού- mountain bike ανήκει στα Ολυμπιακά αθλήματα. Ο Ταΰγετος απουσιάζει από τους παγκόσμιους χάρτες ποδηλασίας βουνού. Αναξιοποίητος παραμένει ο Ταϋγετος και ως προς την Πυραμίδα του Ταϋγέτου, παρόλο που έχει προκαλέσει συζητήσεις σε διεθνές επίπεδο και έρευνες των μεγαλύτερων Πανεπιστημίων του κόσμου. Η κορυφή της πυραμίδας του Ταϋγέτου, βρίσκεται σε απόλυτη νοητή ευθεία με τον Όλυμπο, και αποτελεί σημείο αναφοράς συντεταγμένων για αρκετές περιοχές. Άλλοι λένε πως η πυραμίδα ήταν ένα είδος «φρυκτωρίας» (παρατηρητηρίου) ή ένας γιγάντιος πομπός που έστρεφε την αρνητική ενέργεια της περιοχής προς άλλη κατεύθυνση. Μέχρι σήμερα πάντως, συνεχίζονται οι έρευνες, οι οποίες θα καταλήξουν στο συμπέρασμα ποιος μύθος θα επιβεβαιωθεί. Ο Στρατής Μυριβήλης χαρακτήρισε τον Ταΰγετο «Αρσενικό Βουνό», ενώ ο Κώστας Ουράνης σημειώνει:
«….αισθάνομαι ότι οι Σπαρτιάτες άφησαν ως μνημείο τους τον Ταΰγετο, γιατί εμπνεόμενοι από την περήφανη παρουσία του, ύψωσαν την ψυχή τους ίσαμε την ψηλότερη κορφή του κι έγιναν ένα με αυτόν».
Η σημερινή κατάσταση του δρόμου, δεν είναι μονάχα απαράδεκτη, αλλά και άκρως επικίνδυνη για τα διερχόμενα οχήματα και τους ποδηλάτες. Σε πολλά σημεία υπάρχουν καθιζήσεις και κατολισθήσεις, ενώ τα πλέγματα που έχουν τοποθετηθεί για τις πέτρες που κατευθύνονται στο οδόστρωμα, είναι σταγόνα στον ωκεανό, με πολλά σημεία να παραμένουν ακόμα ακάλυπτα.
Την επικινδυνότητα του δρόμου έχει αντιληφθεί η πλειοψηφία των ντόπιων οδηγών και οι επισκέπτες των δύο Νομών- Περιφερειακών ενοτήτων, οι οποίοι αποφεύγουν να τον χρησιμοποιούν, ενώ την ημέρα συναντάς μόνο κατοίκους της περιοχής που δεν έχουν άλλη επιλογή για πρόσβαση στα χωριά τους ή ελάχιστους τουρίστες ή ποδηλάτες που επιλέγουν να θαυμάσουν το βουνό του Ταϋγέτου. Όποιοι άλλοι αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν το δρόμο για να πάνε στη Μεσσηνία, το κάνουν μονάχα πρωινές ώρες και σε καμία περίπτωση νυχτερινές ώρες, σε καμία περίπτωση μετά την δύση του ηλίου. Τα οχήματα που συναντά κάποιος στην διαδρομή, είναι ελάχιστα.
Οι περισσότεροι πλέον που επιθυμούν από τη Σπάρτη να κατευθυνθούν στη Μεσσηνία, χρησιμοποιούν τον αυτοκινητόδρομο Σπάρτη-Λεύκτρο- Καλαμάτα για ασφάλεια, αν και τα χιλιόμετρα είναι πολύ περισσότερα και απαιτείται η πληρωμή διοδίων. Σύμφωνα με τις επίσημες αποστάσεις των πόλεων, η πανέμορφη διαδρομή μέσω Ταϋγέτου από Σπάρτη προς Καλαμάτα ,είναι περίπου 57 χλμ. και από το νέο αυτοκινητόδρομο μέσω Λεύκτρο περίπου 97 χλμ.
Από τις πρώτες στροφές του δρόμου, ξεκινώντας από Καλαμάτα, η επικινδυνότητα είναι εμφανής. Πέτρες και βραχάκια , καταλήγουν στο οδόστρωμα, στα σημεία που δεν έχουν τοποθετηθεί πλέγματα.
- Τα προηγούμενα χρόνια είχαν σημειωθεί ατυχήματα από τις καταπτώσεις αυτές, είτε υλικές ζημιές σε οχήματα, ακόμα και τραυματισμοί μοτοσικλετιστών.
Ανεβαίνοντας το βουνό, αρχίζεις να συναντάς σημαντικές καθιζήσεις, αλλά και κατολισθήσεις, με αποτέλεσμα σε αρκετά σημεία η μία λωρίδα κυκλοφορίας να είναι εντελώς εξαφανισμένη, ενώ δεν είναι επαρκής ούτε η προειδοποιητική σήμανση για τα επικίνδυνα σημεία. Αλλού έχει στρωθεί πρόχειρα λίγη άσφαλτος κι αλλού έχει απλώς στρωθεί το χώμα και παραμένει απορία το πώς θα διαμορφωθεί το κάθε ένα από αυτά τα κομμάτια, σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης ή κακοκαιρίας. Ιδιαίτερα, μετά την κλιματική αλλαγή, όπου τα καιρικά φαινόμενα είναι πλέον έντονα.
Η γεωμορφολογία του βουνού δημιουργεί συνεχώς επικίνδυνες καταστάσεις, αυτό όμως δε σημαίνει πως πρέπει να εγκαταλειφθεί η περιοχή, καθώς πρόκειται για περιοχή υψηλού φυσικού κάλλους που όχι μόνο δεν πρέπει να αφεθεί στην τύχη της, αλλά θα πρέπει να αναπτυχθεί. Άλλωστε, η όλη κατάσταση με την πρόσβαση στην περιοχή αποτελεί αντικίνητρο για επενδυτές που επιδεικνύουν ενδιαφέρον για την περιοχή.
Όταν άλλα Βουνά της Ελλάδας, γνωρίζουν μεγάλη ανάπτυξη και τα χωριά τους σφύζουν από ζωή, στον Ταΰγετο συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο και η όλη περιοχή συνεχώς φθίνει.
Απαιτείται αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας όσον αφορά στις καταπτώσεις και γενναία διαπλάτυνση του δρόμου στο σύνολο του, ώστε η Λακωνία να συνδέεται με το Αεροδρόμιο Καλαμάτας μέσω Ταϋγέτου. Οι αρχαιολογικοί χώροι της Λακωνίας, να συνδέονται με το Αεροδρόμιο Καλαμάτας μέσω της υπέροχης αυτής διαδρομής.
Δηλαδή, απαιτείται πολιτική βούληση, ένταξη σε πρόγραμμα και γενναία χρηματοδότηση.
(*) Δικηγόρος Αθηνών – Συνταγματολόγος – Νομικός συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου για την Ελλάδα – Συνήγορος Αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα – Δ.Σ. Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Δήμου Αθηναίων – Δ.Σ. Ιδρύματος Μπότσαρη
