«Εάν φύγουμε από το Δημόσιο, πάει, πέταξε το πουλί», λέει με νόημα ο μητροπολίτης, τονίζοντας ότι δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στην κρατική μηχανή, που μπορεί ανά πάσα στιγμή να αφήσει όλους τους κληρικούς χωρίς επίδομα, ενώ είναι σίγουρος πως οι «στρατιώτες της Εκκλησίας» θα αντισταθούν με κηρύγματα στο χριστεπώνυμο πλήρωμα σε κάθε γωνιά της χώρας
Η φωνή από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ήταν ήρεμη και ταυτόχρονα καταιγιστική. Εμεινα εμβρόντητος ακούγοντας τη φράση «όταν οι κληρικοί θυμώνουν, γίνονται άγρια θηρία»…
Και λογικά, ρώτησα με περιέργεια και αφέλεια:
-Δηλαδή, όταν θυμώνουν, μέχρι πού μπορούν να φτάσουν; Μέχρι τα άκρα;
«Φυσικά δεν πρόκειται να αρπάξουν άρματα και φισεκλίκια. Καθόλου. Ομως οι ιθύνοντες πρέπει να γνωρίζουν ότι οι πιέσεις των μητροπολιτών και των δεσποτάδων θα είναι αφόρητες και ότι οι λαϊκοί κληρικοί θα κοινοποιήσουν τα προβλήματά τους στους θεοσεβούμενους όλων των εκκλησιών. Αλλωστε, ό,τι ενδιαφέρει, ενοχλεί και δημιουργεί συνθήκες ανασφάλειας στους κληρικούς επηρεάζει και τους χριστιανούς πολίτες. Η σχέση είναι αρχέγονη, πανίσχυρη και ιστορικά κατοχυρωμένη. Το ποίμνιο και οι κληρικοί λειτουργούν όπως τα συγκοινωνούντα δοχεία».
Με απλά λόγια, σαν να λέει περίπου ότι όποιος κυβερνήτης αποπειραθεί να γκρεμίσει τις υφιστάμενες ισορροπίες, θα βρει Εκκλησία και κοσμικούς απέναντί του. Και για να το απλοποιήσω, πάλι, λέω: «Μάχαιραν έδωκες, μάχαιραν θα λάβεις».
Η φωνή από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ήταν του μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομου. Και σας βεβαιώ ότι καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της μακροσκελούς συνομιλίας ο λόγος του σεβασμιότατου ήταν κρυστάλλινος, αποφασιστικός και συγκροτημένος. Μια συνομιλία που, λόγω αποστάσεως και επικαιρότητας, ήταν αδύνατον να γίνει πρόσωπο με πρόσωπο. Δυστυχώς.
Φυσικά το πεδίο αυτής της κουβέντας ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο και κατειλημμένο από τον σεισμό που προκάλεσε η ανακοίνωση της συμφωνίας ανάμεσα στον πρωθυπουργό και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Μια συμφωνία, ένα «μνημόνιο», που στη συνέχεια, λόγω σφοδρών αντιδράσεων, τροποποιήθηκε από την πλευρά του Αρχιεπισκόπου σε «πρόταση συμφωνίας».
«Πού να ξέρω; Μέσα στο κεφάλι του Ιερώνυμου είμαι;»
Κατά τη γνώμη μου; Συμφωνία σικέ και «μαϊμού». Σικέ το διαζύγιο. Σικέ η ετήσια κρατική επιχορήγηση, αφού αυτό το κράτος, από αρχαιοτάτων χρόνων, πάσχει αφόρητα από αφερεγγυότητα και ανυποληψία. Σικέ η εξαγγελία δημιουργίας κοινού ταμείου, πράγμα που έχει συντελεστεί εδώ και αρκετά χρόνια. Και φυσικά σικέ οι ασάφειες στη διατύπωση πολλών σημείων αυτής της συμφωνίας.
Ο μητροπολίτης Χρυσόστομος Σαββάτος λοιπόν, που εκτός των άλλων δραστηριοτήτων είναι και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς περιστροφές και πάντα στοχοπροσηλωμένος λέει: «Πρόκειται για μια πρώτη μορφή “μνημονίου”. Για την έναρξη διαλόγου ανάμεσα στην Πολιτεία και την Εκκλησία. Μια μορφή “μνημονίου” που κινείται στη σφαίρα της αβεβαιότητας. Υπάρχουν πολλές ασάφειες που πρέπει να αποσαφηνιστούν με καθαρότητα».
-Οπως;
«Οπως, λόγου χάριν, η φράση “το Ελληνικό Δημόσιο αναλαμβάνει τη μισθοδοσία του κλήρου ως με ευρεία έννοια”. Τι σημαίνει “ως με ευρεία έννοια”;».
-Προφανώς εννοεί ότι το Δημόσιο θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί τη μισθοδοσία του κλήρου.
«Δεν λέει κάτι τέτοιο. Αφήστε τα δικά σας συμπεράσματα. Σημασία έχει το γραπτό κείμενο».
-Δηλαδή εσείς δεν πιστεύετε στην εγκυρότητα του κράτους;
«Ουδεμία σημασία τι πιστεύουμε εγώ κι εσείς. Σημασία έχουν τα γραπτά κείμενα. Ποιες, λόγου χάριν, είναι οι εγγυήσεις που θα εξασφαλίζουν τη χρηματοδότηση για την απρόσκοπτη μισθοδοσία του κλήρου;».
-Μα καλά, ο Αρχιεπίσκοπος, ένας τόσο ευφυής και έμπειρος κληρικός, δεν αντιλήφθηκε αυτές τις ασάφειες που περιέχονται σ’ αυτό το «μνημόνιο»;
«Εγώ πού να ξέρω πώς σκέφτηκε ο Αρχιεπίσκοπος; Μέσα στο κεφάλι του είμαι; Αλλωστε δεν συμμετέχω στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο. Επομένως δεν μπορώ να γνωρίζω τα κίνητρα και τις προθέσεις των ανθρώπων που κατέληξαν σ’ αυτή τη συμφωνία».
-Εσείς, στη θέση τους, τι ακριβώς θα είχατε κάνει;
«Μα φυσικά θα έθετα κόκκινες γραμμές. Από αυτές δεν θα είχα μετακινηθεί ούτε μισό πόντο. “Μέχρι εδώ”, θα έλεγα. “Από δω και κάτω δεν κάνω ρούπι”».
-Ποιες είναι αυτές;
«Μα φυσικά η πλήρης και ολόπλευρη εξασφάλιση της απρόσκοπτης μισθοδοσίας των δέκα χιλιάδων κληρικών. Πρώτο αυτό. Υστερα η εξασφάλιση της ιατροφαρμακευτικής και νοσηλευτικής τους περίθαλψης. Και τρίτον, αλλά ισοδύναμο με όλα τα προηγούμενα, η απρόσκοπτη μισθοδοσία των συνταξιούχων. Ολων. Και των υποψήφιων προς συνταξιοδότηση, αλλά και των ήδη συνταξιούχων. Δηλαδή τι θα γίνει, θα τους πετάξουμε στα σκουπίδια;».
«Το φτιάξανε στο πόδι…»
-Μα καλά, μετά τις έντονες και σχεδόν πολεμικές αντιδράσεις μεγάλης μερίδας του κλήρου, δεν θα έπρεπε ο Αρχιεπίσκοπος να συγκαλέσει όλα τα μέλη της Ιεράς Συνόδου;
«Ουδείς γνωρίζει πότε θα γίνει αυτό (σ.σ.: η συνομιλία έγινε το μεσημέρι της περασμένης Πέμπτης). Δεν μπορώ εγώ να προσδιορίσω πότε θα γίνει σύγκληση της Ιεράς Συνόδου. Μέχρι να γίνει αυτό, οι ασάφειες και οι αβεβαιότητες θα δημιουργούν κλίμα καθόλου φιλικό και συναινετικό. Δεν ξέρω πότε θα γίνει. Λόγω του επείγοντος έπρεπε να είχε οριστεί σήμερα κιόλας».
Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη εδώ
