Η Σουηδία αποτέλεσε τρανταχτή εξαίρεση στη διαχείριση της κρίσης του κορωνοϊού, αφού σε αντίθεση με τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα που επέβαλαν οι γειτονικές της χώρες και τα περισσότερα κράτη στην Ευρώπη ακολούθησε μια πιο χαλαρή προσέγγιση.
Οι εικόνες με τα κατάμεστα μπαρ, τις καφετέριες και τα πάρκα στη Στοκχόλμη κι άλλες μεγαλουπόλεις της Σουηδίας μεσούσης της πανδημίας προκάλεσαν αίσθηση ανά την υφήλιο, όπως και η λειτουργία των σχολείων για τους μικρότερους μαθητές, των κομμωτηρίων, των εστιατορίων, αν και οι Αρχές συνέστησαν την τηλε-εργασία σ’ όσους αυτό ήταν εφικτό, την αποφυγή των άσκοπων ταξιδιών, την κοινωνική αποστασιοποίηση, απαγόρεψαν από την 1η Απριλίου τις επισκέψεις στους οίκους ευγηρίας και κάλεσαν τους πολίτες να αναλάβουν τις προσωπικές τους ευθύνες.
Η αντίθεση της Σουηδίας με τις άλλες σκανδιναυικές χώρες που έχουν παρόμοια κουλτούρα, γεωγραφικά και κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά στη διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού ήταν τεράστια. Η Φινλανδία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, έκλεισε σχολεία, απαγόρευσε στις 16 Μαρτίου τις συναθροίσεις άνω των δέκα ατόμων κι έκλεισε μπαρ, καφετέριες και εστιατόρια την 1η Απριλίου. Η Δανία, πάλι, ήταν από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη που έκλεισαν τα σύνορά τους, καταστήματα, σχολεία και εστιατόρια κι απαγόρευσαν τις μεγάλες συναθροίσεις. Η Νορβηγία άρχισε να επιβάλει περιορισμούς στα ταξίδια στα μέσα Μαρτίου κι έκτοτε προχώρησε σε κλείσιμο βρεφονηπιακών σταθμών και σχολείων, ακύρωσε εκδηλώσεις κι έκλεισε επιχειρήσεις, όπως κομμωτήρια και κέντρα αισθητικής.
Εγκώμια από τον ΠΟΥ για τη σουηδική προσέγγιση
Η προσέγγιση της Σουηδίας εγκωμιάστηκε ως «μοντέλο» από τον ΠΟΥ με τον δρα Μάικ Ράιαν, ειδικό Εκτάκτων Καταστάσεων του Οργανισμού να δηλώνει χθες Τετάρτη ότι «μπορούν να αντληθούν διδάγματα», από τη σκανδιναυική χώρα, η οποία σε μεγάλο βαθμό εναπέθεσε στους ώμους των πολιτών την ευθύνη για λελογισμένη συμπεριφορά στη διάρκεια της κρίσης. «Υπάρχει, νομίζω, η αντίληψη ότι η Σουηδία δεν έθεσε σε ισχύ περιοριστικά μέτρα και απλώς επέτρεψε στη νόσο να εξαπλωθεί. Τίποτε δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια», τόνισε, επισημαίνοντας ότι αντί για lockdown, η χώρα «έθεσε σε εφαρμογή μια πολύ ισχυρή δημόσια πολιτική για την κοινωνική αποστασιοποίηση και την προστασία των ανθρώπων σε οίκους ευγηρίας».
H σουηδική κυβέρνηση άφησε στους πολίτες την ευθύνη για την τήρηση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης / Φωτογραφία: ΑΡ
«Αυτό που έκανε διαφορετικά ήταν ότι βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στις σχέσεις με τους πολίτες και την ικανότητα και προθυμία τους να προσαρμοστούν στην κοινωνική αποστασιοποίηση και να επιβάλουν αυτοέλεγχο. Υπ’ αυτή την έννοια εφήρμοσαν μια πολιτική μέσω της σχέσης με τον πληθυσμό. Νομίζω ότι αν πρόκειται να φθάσουμε σε μια νέα κανονικότητα η Σουηδία αποτελεί μοντέλο αν θέλουμε να επιστρέψουμε σε μια κοινωνία χωρίς lockdown, τόνισε ο δρ Ράιαν.
Η Σουηδία υπερασπίζεται το πείραμά της
Τα εγκώμια από τον ειδικό του ΠΟΥ σίγουρα θα ηχούν ευχάριστα στα αυτιά των ιθυνόντων στη Σουηδία, που επιμένουν να υπερασπίζονται με κάθε ευκαιρία τους χειρισμούς τους στην κρίση της Covid-19. Η ΥΠ ΕΞ της χώρας, Αν Λίντε, είπε στο Politico ότι η Σουηδία δεν βρίσκεται σε κάποια κατάσταση νιρβάνας, αφού η κυβέρνηση κλείνει εστιατόρια που παραβαίνουν τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης [ ], περιόρισε τον διαδικτυακό τζόγο το τελευταίο διάστημα και απαγόρεψε τις οικογενειακές επισκέψεις στους οίκους ευγηρίας. «Πρόκειται για μαραθώνιο, όχι για αγώνα ταχύτητας», είπε η Λίντε, προσθέτοντας ότι η πολιτική «πρέπει να βρίσκεται σε ένα επίπεδο που να είναι αποδεκτό από τον λαό».
Τόνισε δε, επικαλούμενη τις συστάσεις της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας της χώρας ότι «είναι καλό για τους ανθρώπους να κυκλοφορούν έξω, να κάνουν περιπάτους. Όταν είσαι κλεισμένος στο σπίτι, υπάρχει ο κίνδυνος της κατάθλιψης, της οικογενειακής βίας, της κατάχρησης του αλκοόλ»…
Αλλά και ο επιδημιολόγος δρ Αντερς Τέγκνελ της Σουηδικής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας, ο «εγκέφαλος» πίσω από την επίμαχη και ριψοκίνδυνη στρατηγική της χώρας, υποστηρίζει ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση «είναι πολύ πιο βιώσιμη» για μακρύτερο διάστημα, αν και παραδέχεται ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε αχαρτογράφητα ύδατα με τον φονικό κορωνοϊό. «Βασικά προσπαθούμε να κάνουμε πάνω κάτω αυτό που κάνουν οι περισσότερες χώρες, δηλαδή να επιβραδύνουμε όσο το δυνατόν την διασπορά. Απλώς χρησιμοποιούμε ελαφρώς διαφορετικά εργαλεία. Όταν μπεις σε lockdown, είναι δύσκολο να βγεις. Πώς θα άρεις τα μέτρα; Πότε;», δήλωσε στους New York Times.
Tι λένε οι αριθμοί για τη στρατηγική της Σουηδίας
Ωστόσο, η διαφορετική στρατηγική της Σουηδίας, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν φαίνεται να αποδίδει καρπούς. Με πληθυσμό 10,3 εκατ. κατοίκων έχουν καταγραφεί πάνω από 20.300 κρούσματα και 2.462 θάνατοι, πολλοί περισσότεροι απ’ ό,τι στις γειτονικές σκανδιναυικές χώρες που επέβαλαν αυστηρά περιοριστικά μέτρα.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο worldometers.info το ποσοστό θανάτων από την Covid-19 στη Σουηδία αγγίζει τους 244 ανά εκατομμύριο κατοίκων, πολύ υψηλότερο σε σύγκριση με τους 38 στη Νορβηγία. Ορισμένοι παρατηρητές δε σημειώνουν ότι οι αριθμοί μπορεί να είναι πολύ χειρότεροι στη Σουηδία, αν λάβει κανείς υπόψη ότι σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού ζουν μόνοι τους…
Κυβέρνηση και αξιωματούχοι του τομέα Υγείας λένε ότι δέχονται τώρα το βαρύτερο πλήγμα από την πανδημία, ενώ οι υπόλοιπες χώρες θα το δεχθούν αργότερα. Ή, όπως το έθεσε ο αρθρογράφος της Aftonbladet, Βόλφγκανγκ Χάνσον, «το lockdown δεν σημαίνει ότι εξαφανίζεται ο κορωνοϊός, αλλά ότι μειώνεται προσωρινά η εξάπλωση των μολύνσεων». Σύμφωνα με το σκεπτικό του και προφανώς και των κρατούντων στη Στοκχόλμη, όταν αρθούν τα περιοριστικά μέτρα ο ιός θα συνεχίσει την πορεία του, που θα φρενάρει μόνον όταν θα έχουν κολλήσει αρκετοί άνθρωποι την Covid-19 ή θα είναι διαθέσιμο ένα αποτελεσματικό εμβόλιο. Η στρατηγική της Σουηδίας, παρά τις διαψεύσεις και τις αντικρουόμενες δηλώσεις από επίσημα χείλη, βασίζεται στην εικασία – που δεν έχει ακόμη αποδειχθεί – ότι όταν αναρρώσεις από την Covid-19 αποκτάς ανοσία. Κι όταν οι άλλες χώρες θα αντιμετωπίζουν ένα δεύτερο κύμα της νόσου μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων η Σουηδία θα έχει αποκτήσει κάποιας μορφής ανοσία της αγέλης. Αλλά όπως καταλήγει στο άρθρο του ο Χάνσον, πρόκειται για ένα στοίχημα με άγνωστη για κάποιο διάστημα έκβαση: «Η δυσκολία έγκειται στο ότι ουδείς μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων ποιος δρόμος είναι ο καλύτερος», γράφει. «Την απάντηση θα την έχουμε μετά την πανδημία, όταν θα μπορέσουμε να αναλύσουμε με ακρίβεια τους αριθμούς των θανάτων, των βαριά νοσούντων και των μολυνθέντων. Μέχρι τότε, ίσως είναι πολύ αργά».
