Κοντά σε συμφωνία δημιουργίας Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην Καλαμάτα βρίσκονται Ελλάδα και Ισραήλ, έπειτα από την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ιερουσαλήμ την περασμένη εβδομάδα. Πιθανή ολοκλήρωση αυτής της συμφωνίας δίνει ανάσα στην Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.), η οποία έως σήμερα πραγματοποιεί τις εκπαιδεύσεις των εκπαιδευομένων της Σχολής Ικάρων με εξαιρετική δυσκολία λόγω του πεπαλαιωμένου υλικού και, προφανώς, δεν μπορεί να προσελκύσει πιλότους από την ευρύτερη περιοχή. Κατά την επίσκεψή του στην Ιερουσαλήμ, ο κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ELBIT, της εταιρείας η οποία έχει αναλάβει τη συγκεκριμένη πρόταση για την Καλαμάτα. Για το έργο αυτό στην 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος (ΠΕΑ) στην Καλαμάτα (το κόστος του οποίου υπολογίζεται σε περίπου 1,4 δισ. ευρώ σε βάθος 20 ετών), υπάρχει εκφρασμένο ενδιαφέρον και από την καναδική πλευρά (CAE). Ωστόσο είναι απολύτως σαφές ότι η Αθήνα συζητεί με την Ιερουσαλήμ με στρατηγικούς όρους, ως εκ τούτου, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, το Ισραήλ φαίνεται να έχει κάποιο προβάδισμα. Οι σχέσεις της Π.Α. με την ισραηλινή αεροπορία είναι ήδη πολύ στενές και αποτελούν ίσως τον πλέον ισχυρό πυλώνα της στρατηγικής σχέσης στον τομέα της Αμυνας. Αλλωστε, πρόκειται για δύο από τις καλύτερες αεροπορίες στον κόσμο, με βάση μετρήσιμα στοιχεία από εκπαιδεύσεις, ασκήσεις και επιδόσεις σε όλους τους τομείς.
Τα οφέλη για την Π.Α. θα είναι άμεσα, καθώς θα αναβαθμιστεί το σύστημα εκπαίδευσης στα ελικοφόρα αεροσκάφη. Θα αναλάβουν, επίσης, τη συντήρηση των αεροσκαφών και την αναβάθμιση του συστήματος επίγειας εκπαίδευσης (δηλαδή των προσομοιωτών). Οι πιλότοι θα εκπαιδεύονται στο ολοκληρωμένο σύστημα του νέου εκπαιδευτικού αεριωθουμένου. Λεπτομέρειες γι’ αυτό δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί, ωστόσο κατά πάσα πιθανότητα στη θέση των επί πέντε δεκαετίες αξιόπιστων αλλά παρωχημένων πια T-2 Buckeye, θα διατεθούν τα ιταλικής κατασκευής Μ-346 (Alenia Aermacchi). Η ανάγκη της Π.Α. δεν εκφράστηκε τώρα, αλλά αποτελεί ένα σχέδιο τουλάχιστον πέντε ετών, κυρίως λόγω της υφιστάμενης φθοράς στον εκπαιδευτικό στόλο.
Ουσιαστικά στην πρόταση της ισραηλινής ELBIT περιλαμβάνονται οι εξής τρεις διαστάσεις:
Πρώτον, η δημιουργία διεθνούς εκπαιδευτικού κέντρου πτήσεων στην Καλαμάτα με χρηματοδοτική μίσθωση. Ουσιαστικά θα δίνεται η δυνατότητα σε αεροπορίες από άλλες πλευρές της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής να εκπαιδεύονται στην Ελλάδα. Πρακτικά ένα τέτοιο εκπαιδευτικό κέντρο θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά και προς την Ιταλία, όπου ήδη προσφέρονται αυτού του είδους οι υπηρεσίες, όπως στο Κέντρο Αεροπορικής Εκπαίδευσης του Λέτσε.
Δεύτερον, συμβάλλεται η εταιρεία που θα αναλάβει την παροχή αυτής της υπηρεσίας στους εκπαιδευόμενους πιλότους της Π.Α., αλλά και άλλων πιθανών αεροποριών του κόσμου, με στόχο η Καλαμάτα να εξελιχθεί σε διεθνές κέντρο εκπαιδευτικών πτήσεων. Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Καλαμάτας περιλαμβάνονται και οι καλές κλιματικές συνθήκες, αλλά και η τοποθεσία της 120 ΠΕΑ εκτός των βασικών αεροδιαδρόμων, κάτι που την καθιστά αρκετά απομονωμένη για εκπαιδευτικές πτήσεις.
Τρίτον, η οικονομική διάσταση. Τόσο η πρόταση της ELBIT όσο και η καναδική φθάνουν περίπου στο 1,4 δισ. ευρώ, έχουν βάθος 20 ετών, ενώ παρέχονται περίπου 10.000 ώρες πτήσεις για κάθε χρόνο. Στην Π.Α. προσφέρεται, μεταξύ άλλων, η αναβάθμιση των διαθεσιμοτήτων των εκπαιδευτικών ελικοφόρων, ώστε αυτά να μην είναι ποτέ κάτω από τον αριθμό των 25 στη διάθεση των Ικάρων. Σήμερα οι διαθεσιμότητες είναι πολύ χαμηλότερες και σπάνια ξεπερνούν το 50% αυτού του αριθμού.
Η επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ, αλλά και οι επαφές που είχε στην Ιερουσαλήμ ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, έδειξε τις τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν για συνεργασία στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Οι φάκελοι για το Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο Πτήσεων στην Καλαμάτα βρίσκονται στα χέρια του κ. Παναγιωτόπουλου, όπως και μια σειρά άλλες υποθέσεις, όπως το εθνικό τυφέκιο (υπάρχει, μεταξύ άλλων, και ισραηλινή πρόταση γι’ αυτό) και η ανάπτυξη του εθνικού UAV με ισραηλινή τεχνογνωσία, αλλά και η εξέλιξη του προγράμματος συνεργασιών από το φθινόπωρο και μετά, ή και αργότερα, λόγω των περιορισμών της πανδημίας. Εκεί που τα πράγματα φαίνονται ιδιαιτέρως δύσκολα και παρατηρούνται προβλήματα είναι στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΕΛΒΟ. Αντιθέτως, εκτιμάται ότι ταχέως θα προχωρήσουν οι συζητήσεις (κυρίως μέσω του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης) για τη δημιουργία δομών κυβερνοασφάλειας.
Διαβουλεύσεις
Οι επαφές με το Ισραήλ έχουν, βεβαίως, και σοβαρότατη πολιτική διάσταση. Δεν είναι τυχαίο ότι οι κ. Μητσοτάκης και Νετανιάχου επέλεξαν να βρεθούν διμερώς και να μην προχωρήσουν σε τριμερή. Ηταν προγραμματισμένη να γίνει αυτή την εβδομάδα και διμερής Νετανιάχου – Αναστασιάδη στην Ιερουσαλήμ, αλλά η ανάκαμψη της πανδημίας στο Ισραήλ ανέβαλε την πτήση του Κύπριου προέδρου. Αμέσως μετά ακολούθησε το ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Αίγυπτο, όπου κατ’ αρχάς συμφωνήθηκε να πραγματοποιηθεί νέος γύρος διαβουλεύσεων στην Αθήνα, στις αρχές Ιουλίου, ανάμεσα στα τεχνικά κλιμάκια. Ο κ. Μητσοτάκης εξήγησε ξανά την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο στους ομολόγους του της Ε.Ε. την Παρασκευή και ευελπιστεί, εκτός απροόπτου, να τα πει και από κοντά τον Ιούλιο στις Βρυξέλλες. Για την Αθήνα, ερώτημα αποτελεί βεβαίως η στάση που θα τηρήσει η Τουρκία και αν μέχρι τον Σεπτέμβριο υπάρχει δυνατότητα κάποιας σοβαρής διπλωματικής εξέλιξης, που θα αποσοβήσει εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή του τουρκολιβυκού μνημονίου, η οποία περιλαμβάνει την Κρήτη, τα ανατολικά Δωδεκάνησα και το Καστελλόριζο. Η συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας φαίνεται πως έχει ενεργοποιήσει κάποια αντανακλαστικά στην Αγκυρα, όπως φάνηκε και στην προχθεσινή συνάντηση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον Ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο.
