Επτά από τις 15 πρώτες περιφέρειες της Ευρώπης όπου οι ανάγκες των ασθενών δεν καλύπτονται είτε γιατί οι υπηρεσίες υγείας είναι πολύ ακριβές, είτε γιατί οι μονάδες υγείας βρίσκονται πολύ μακριά ή έχουν μεγάλη λίστα αναμονής, είναι ελληνικές περιφέρειες, ενώ στις ενδιάμεσες θέσεις οι περιφέρειες που αντιμετωπίζουν το αντίστοιχο πρόβλημα, βρίσκονται στην Αλβανία, την Εσθονία, τη Ρουμανία ή απομακρυσμένες περιοχές της Φινλανδίας.
Στις περιφέρειες αυτές σχεδόν το 14% του πληθυσμού βλέπει οι ιατρικές του ανάγκες να μην μπορούν να καλυφθούν με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται δυσανάλογα ο οικογενειακός προϋπολογισμός ή η ποιότητα ζωής των ασθενών.
Στη χώρα μας, παρότι ο πληθυσμός που δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες υγείας που αντιμετωπίζει μειώθηκε στο μισό από το 2016 ως το 2020, από το 13,1% στο 6,5%, αντίστοιχα, εντούτοις η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, παραμένει στη 2η θέση στην Ευρώπη από πλευράς ακάλυπτων ιατρικών αναγκών και το πρόβλημα αφορά σχεδόν το 11% του πληθυσμού της περιοχής. Στην ίδια κατάσταση βρίσκονται επίσης το Βόρειο και το Νότιο Αιγαίο, καθώς και η βόρεια Ελλάδα συνολικά με ποσοστό 9,2% του πληθυσμού.
Τα σχετικά στοιχεία της Ε.Ε. δείχνουν παράλληλα πως το ΕΣΥ διατηρεί τον ελάχιστο απαραίτητο εξοπλισμό ιατρικής τεχνολογίας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν γρήγορα οι νοσηλευόμενοι ή οι εξωτερικοί ασθενείς που καταφεύγουν στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος έχει τουλάχιστον τριπλάσια δυναμικότητα σε ιατρικό εξοπλισμό για αξονικές, μαγνητικές και PET/CT τομογραφίες, μαστογραφίες και ακτινοθεραπεία.
Καθώς τα παραπάνω δεδομένα αφορούν την περίοδο πριν την πανδημία, το υπουργείο Υγείας, έχοντας να αντιμετωπίσει πολύ χειρότερες επιδόσεις του ΕΣΥ εξαιτίας του κοροναϊού και της απομάκρυνσης των ασθενών από το σύστημα υγείας συνολικά κατά την τελευταία διετία και πλέον, προωθεί τώρα την δημιουργία «χάρτη υγείας» με στόχο να εντοπιστούν οι όποιες ελλείψεις και να ξεκινήσει σταδιακά η αποκατάστασή τους, αυτή τη φορά όμως βάσει συγκεκριμένων δεικτών ποιότητας.
Το εγχείρημα έχει στόχο να αναδειχθούν οι ανάγκες σε επίπεδο περιφερειών και να αποτιμηθούν οι πολιτικές υγείας που εφαρμόζονται στην κατεύθυνση κάλυψης των αναγκών υγείας, αλλά και η καθιέρωση συγκεκριμένων δεικτών που θα προσδιορίζουν την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται.
Οι δείκτες υγείας που θα εξετασθούν, περιλαμβάνουν κατ΄ αρχήν τα εξής:
- Μη καλυπτόμενες ιατρικές ανάγκες
- Ενδονοσοκομειακή δαπάνη
- Ίδιες/άμεσες πληρωμές για δαπάνες υγείας
- Μέσος χρόνος ενδονοσοκομειακής νοσηλείας, ημέρες
- Κλίνες μακροχρόνιας νοσηλείας/ 100.000 κατοίκους
- Κλίνες οξείας περίθαλψης/ 100.000 κατοίκους
- Διαθεσιμότητα βαρέος ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού
- Άτομα στα οποία έχει παρασχεθεί φροντίδα σε κοινότητα/στο σπίτι/σε οίκο ευγηρίας
- Ποσοστό ατόμων στο πρώτο πεμπτημόριο εξισορροπημένου εισοδήματος (20% των πολιτών με το χαμηλότερο εισόδημα) με δηλωμένες ακάλυπτες ανάγκες για υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης είτε λόγω οικονομικών φραγμών, χρόνου αναμονής ή διανυκτερεύσεων
- Αριθμός κατοίκων ανά έναν γενικό ιατρό ανά περιφέρεια/περιφερειακή ενότητα
- Αριθμός γυναικών ανά γυναικολόγο, ανά περιφέρεια/περιφερειακή ενότητα
- Έλλειψη γιατρών ανά 100.000 κατοίκους
- Έλλειψη νοσηλευτών ανά 100.000 κατοίκους
- Προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση
- Παιδική θνησιμότητα
- Προτεραιοποίηση ειδικευμένου προσωπικού/ κλινών με βάση την επίπτωση ασθενειών (π.χ. ισχαιμική καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρκίνος του πνεύμονα)
- Κλίνες ΜΕΘ / 100.000 κατοίκους
- Κλίνες Μακροχρόνιας Φροντίδας / 100.000 κατοίκους.
Διαβάστε επίσης: Δείκτες ποιότητας σχεδιάζονται για το σύστημα υγείας
Την αναζήτηση των παραπάνω δεικτών έχει αναλάβει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το οποίο όμως σύμφωνα με τις προδιαγραφές του σχετικού έργου, μπορεί παράλληλα να παρουσιάζει επιπλέον δείκτες οι οποίοι θα μπορούσαν να ενισχύσουν περαιτέρω τις προτεινόμενες επενδύσεις ΕΣΠΑ και θα μπορούσαν να βελτιώσουν τους στόχους και τις κατευθύνσεις των πολιτικών υγείας.
Πρόσθετα στοιχεία που θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν αφορά:
- Υπηρεσίες/Μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (υποδομές, προσωπικό, νοσολογική κίνηση, εξοπλισμό υγείας)
- ΤΟΜΥ & ΚΟΜΥ (προσωπικό – υποδομές κ.ά.)
- Δημόσια Νοσοκομεία (όπως προσωπικό, νοσολογική κίνηση, νοσοκομειακές κλίνες και βαρύς εξοπλισμός υγείας)
- Ασθενοφόρα ΕΚΑΒ (προσωπικό + οχήματα)
- Υποδομές τηλεϊατρικής (e Health) Δομές Μακροχρόνιας Φροντίδας Υγείας
- Κέντρα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης
- Δομές υγείας σε προσωρινούς τόπους διαμονής Μεταναστών ή/και Προσφύγων
- Δομές Ψυχικής Υγείας (προσωπικό, υποδομές, κλίνες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης)
- ΚΟΙΣΠΕ
- Αντιμετώπιση εξαρτήσεων.
Τα δεδομένα που θα προκύψουν θα χρησιμοποιηθούν για ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης στην περίθαλψη, αλλά και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας, ξεκινώντας από την πρωτοβάθμια περίθαλψη και καταλήγοντας ακόμη και στη μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα της οικογένειας και της τοπικής κοινότητας, όταν πρόκειται για υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης.
