Γνωστοποιήθηκε στην Υπηρεσία μας η εργαστηριακή εξέταση δειγμάτων φυτών κολοκυθιών του εργαστηρίου Ιολογίας του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, όπου προσδιορίστηκε πρόσφατα ο ιός του καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας Νέο Δελχί (Tomato leaf curl New Delhi virus, ToLCNDV) σε καλλιέργειες κολοκυθιού στην περιοχή της Τριφυλίας.
Ο ιός συμπεριλαμβάνεται στην Alert List του ΕPPO και βάσει αυτού διενεργούνται επίσημες δειγματοληψίες στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος Επισκοπήσεων κατά επιβλαβών οργανισμών καραντίνας με απόφαση του ΥΠΑΑΤ.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο ιός ToLCNDV αναφέρεται για πρώτη φορά στην Ινδία το 1995, αρχικά σε σολανώδη κηπευτικά ενώ στην συνέχεια αναφέρονται σημαντικές ζημίες σε κολοκυνθοειδή. Περαιτέρω μελέτες έδειξαν την παρουσία του ιού ToLCNDV και σε άλλες ασιατικές χώρες (Πακιστάν, Φιλιππίνες, Ταϊλανδή κ.α.) ,To 2012 παρατηρούνται ύποπτα συμπτώματα στην Μούρθια (Murcia) της Ισπανίας και το 2013 στην Αλγερία. Σε λίγους μήνες ο ToLCNDV καταγράφεται σε όλη την Ισπανική επικράτεια. Στην συνέχεια ο ιός καταγράφεται στην Τυνησία (2015), στην Ιταλία (2016) και στο Μαρόκο (2017). Το 2018 διαπιστώθηκε για πρώτη φορά η παρουσία του στην Ελλάδα, στην ΠΕ Ηλείας, σε καλλιέργειες κολοκυνθοειδών.
ΦΥΤΑ ΞΕΝΙΣΤΕΣ
Ο ιός ToLCNDV αρχικά διαπιστώθηκε σε καλλιέργειες τομάτας (Solanum lycopersicum) και στην συνέχεια σε άλλα σολανώδη όπως μελιτζάνα (Solanum melongena), πιπέρια (Capsicum spp.) και πατάτα (Solanum tuberosum). Επίσης διαπιστώθηκε σε κολοκυνθοειδή (Cucurbitaceae) όπως καρπούζι (Citrullus lanatus), πεπόνι (Cucumis melo), αγγούρι (Cucumis sativus), κολοκύθι (Cucurbita pepo), κολοκύθα (Cucurbita moschata), νεροκολοκυθιά (Lagenaria siceraria), Λούφα (Luffa cylindrical), πικρό πεπόνι (Momordica charantia), βενιγκασία (Benincasa hispida). Στην Ισπανία και στην Τυνησία έχει βρεθεί σε κολοκυνθοειδή αλλά και σε τομάτα ή άλλα σολανώδη.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ
Σε προσβεβλημένα φυτά, η παρουσία του ιού προκαλεί τα παρακάτω συμπτώματα :
ΤΟΜΑΤΑ:
· συστροφή και κατσάρωμα των φύλλων,
· λεύκανση των νευρώσεων και ποικιλοχλώρωση
· νανισμό των φυτών
· τα οποία και παρουσιάζουν μειωμένη παραγωγή καρπών.
(Εικόνες 1-5 Παραρτήματος)
ΚΟΛΟΚΥΝΘΟΕΙΔΗ:
· παραμόρφωση του ελάσματος
· παρουσία μωσαϊκού
· διόγκωση των νευρώσεων
· οι προσβεβλημένοι καρποί εμφανίζουν τραχύτητα και διαμήκεις ρωγμές
ΜΕΤΑΔΟΣΗ – ΜΕΤΑΦΟΡΑ
Ο ιός ToLCNDV μεταδίδεται με μεγάλη αποτελεσματικότητα από τον αλευρώδη του καπνού Bemisia tabaci (Hemiptera: Aleyrodidae) που είναι κοινός εχθρός για τις καλλιέργειες κηπευτικών. Ζεστές και ξηρές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του εντόμου και βοηθούν στην εξάπλωση της ίωσης. Η προσβολή εξαπλώνεται γρήγορα στην καλλιέργεια και σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να φτάσει και το 100%. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί με εμβολιασμό αλλά δεν είναι γνωστό εάν μπορεί να μεταδοθεί μηχανικά με την επαφή των φυτών μεταξύ τους ή με τον σπόρο.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
Καθώς το πρόβλημα με τον ιό ToLCNDV σχετίζεται αποκλειστικά με τις προσβολές από τον αλευρώδη του καπνού Β. tabaci, η επιτυχημένη διαχείριση του ταυτίζεται με την επιτυχημένη αντιμετώπιση του εντομολογικού εχθρού. Ο Β. tabaci θεωρείται από τους πιο δύσκολους εχθρούς κηπευτικών καλλιεργειών λόγω της ταχύτατης αναπαραγωγής και της ικανότητας ανάπτυξης ανθεκτικότητας σε εντομοκτόνες χημικές ουσίες.
Η αντιμετώπιση των αλευρωδών στα πλαίσια της Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Εχθρών βασίζεται σε συνδυασμό μεθοδολογιών:
στο υγιές φυτωριακό υλικό,
στην αποφυγή της προσβολής κυρίως με μηχανικά μέσα (αποτροπή εισόδου, εντομοστεγή δίκτυα κλπ.),
την σωστή παρακολούθηση της προσβολής,
στην εφαρμογή εγκεκριμένων χημικών & βιολογικών εντομοκτόνων,
σε μεθόδους βιολογικής αντιμετώπισης και στην εγκατάσταση δικτύου μαζικής παγίδευσης (χρωματικές κολλητικές παγίδες).
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΥΠΟΠΤΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ
Ο ToLCNDV θεωρείται επιβλαβής οργανισμός καραντίνας.
Σε περίπτωση που διαπιστωθούν φυτά με ύποπτα συμπτώματα θα πρέπει να ειδοποιηθούν οι αρμόδιοι φυτουγειονομικοί ελεγκτές της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας Τριφυλίας στο τηλέφωνο 2761361503 ώστε να διενεργηθούν επίσημες δειγματοληψίες. Τα δείγματα θα αναλυθούν από τα επίσημα εργαστήρια όπως αυτά έχουν οριστεί από τις σχετικές αποφάσεις του ΥΠΑΑΤ και θα υπάρξουν οι σχετικές ανακοινώσεις.
Σχετική πληροφόρηση για τον επιβλαβή οργανισμό καραντίνας υπάρχει και στον ακόλουθο σύνδεσμο του EPPO (European and MediterraneanPlant Protection Organisation): https://www.eppo.int/ACTIVITIES/plant_quarantine/alert_list_viruses/tomato_leafcurl_newdelhi
καθώς ο οργανισμός περιλαμβάνεται στην “Alert List” του EPPO.
Το προσεχές διάστημα θα πραγματοποιηθούν έκτακτες επισκέψεις σε φαινομενικά ύποπτες καλλιέργειες, όπου με δειγματοληψία στην φυτεία αλλά και από έλεγχο των αρχείων των παραγωγών θα αποδεικνύεται η ορθή εφαρμογή της φυτοϋγειονομικής Νομοθεσίας.
Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής στα πλαίσια των δυνατοτήτων της θα συνεχίσει την ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων (παραγωγών – διακινητών) στις ευπαθείς καλλιέργειες.
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία.
