Χώρα αμιγώς ορεινή, η Ελλάδα, παρότι παγκοσμίως γνωστή για τα νησιά, τις θάλασσες και την τεράστια ακτογραμμή της, εντούτοις το 83% της ενδοχώρας αποτελείται από βουνά και λόφους, γεγονός που την καθιστά μια από τις ορεινότερες χώρες της Ευρώπης. Βουνά που προσφέρουν τεράστια ποικιλομορφία στις αναζητήσεις των φυσιολατρών αλλά και των ταξιδιωτών και που εκτείνονται από την Κρήτη και τη νότια Πελοπόννησο μέχρι τη Φλώρινα και τη Θεσπρωτία.
Το «μικρό» μέγεθος της Ελλάδας επιτρέπει στον ταξιδιώτη να περιπλανηθεί σε σχετικά σύντομο διάστημα σε πολλά από αυτά τα βουνά, να δει τις ιδιαιτερότητες καθενός ξεχωριστά και να βιώσει τις ομορφιές της απαράμιλλης ελληνικής ορεινής φύσης.
Ο σημαντικότερος ορεινός άξονας της χώρας είναι η οροσειρά της Πίνδου, που αποτελεί τη «ραχοκοκαλιά» της ηπειρωτικής χώρας, και μαζί με αυτήν της Ροδόπης σχηματίζουν ένα νοητό «Γ» ορεινών όγκων στη χώρα. Κοιτώντας κανείς τον γεωμορφολογική χάρτη της Ελλάδας θα διαπιστώσει εύκολα ότι όλα τα υπόλοιπα μεγάλα βουνά της χώρας είναι ουσιαστικά «καταλήξεις» των δύο αυτών μεγάλων οροσειρών.
Ποια είναι όμως τα μεγαλύτερα (και ψηλότερα) βουνά της Ελλάδας; Από τον Όλυμπο που η κορυφή του βρίσκεται στα 2918 μέτρα, μέχρι τον Ταΰγετο του οποίου η κορυφή βρίσκεται στα 2407 μέτρα, ενδιάμεσα στη λίστα υπάρχουν πολλά ελληνικά βουνά που αξίζει να αναφερθούν όπως: ο Σμόλικας (2637 μ.) το Καϊμακσταλάν (2524 μ.), ο Γράμμος (2520 μ.), η Γκιώνα (2510 μ.), η Τύμφη (2497 μ.), τα Βαρδούσια (2495 μ.), ο Παρνασσός (2457 μ.), ο Ψιλορείτης (2456 μ.), τα Λευκά Όρη (2454 μ.) και τα Τζουμέρκα (2429 μ.).
Με ονομασίες που προέρχονται από την ελληνική μυθολογία και το λαϊκό θυμικό των χωρικών που έβλεπαν τους μεγάλους όγκους από χαμηλά, τα 12 ψηλότερα ελληνικά βουνά μπορούν να συγκινήσουν όχι μόνο τους απαιτητικούς φυσιολάτρες αλλά και τους απλούς ταξιδιώτες που επιθυμούν να «δραπετεύσουν» μακριά από τις πόλεις και τις θάλασσες και να χαθούν στην μαγεία των βουνών. Με το ανάγλυφο του τοπίου να ποικίλει από αλπικό σε τούνδρα και από θαμνώδες (όπως συναντάται σε μεγάλα υψόμετρα των βουνών της Πελοποννήσου και της Θεσσαλίας) σε ατέλειωτα ελατόδαση, με τα μικρά χωριά που υπάρχουν διάσπαρτα στους πρόποδες και μερικές φορές σε μεγαλύτερα υψόμετρα των ορεινών όγκων, τις αναρίθμητες κρυστάλλινες πηγές και τους φιλόξενους κατοίκους-οδηγούς, τα δώδεκα ψηλότερα ελληνικά βουνά νοηματοδοτούν νέο περιεχόμενο στον ορεινό ταξιδιωτικό -και όχι μόνο- τουρισμό.
Όλυμπος
Ο Όλυμπος είναι το μεγαλύτερο και ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, με τον όγκο του να εκτείνεται από τα παράλια της Πιερίας στα ανατολικά μέχρι τον θεσσαλικό κάμπο στα δυτικά και με τη Μακεδονία στα βόρεια, ο Όλυμπος είναι δικαίως ο βασιλιάς των ελληνικών βουνών. Σπίτι των θεών όπως έχει χαρακτηριστεί από την ελληνική μυθολογία μιας και εκεί ζούσαν οι 12 θεοί -ή αλλιώς οι θεοί του Ολύμπου- φιλοξενούσε στους πρόποδες του νύμφες, νεράιδες, και άλλα μυθικά πλάσματα. Και η αλήθεια είναι ότι με τον τρόπο που το φως διεισδύει στις αναρίθμητες χαράδρες του και τον ήλιο συχνά να γίνεται ένα με τη σκιά και την πρωινή υγρασία που αναδύεται από τους «πόρους» του, δεν είναι δύσκολο ακόμη και για το σύγχρονο μάτι να ξεγελαστεί και να δει μέσα στην ολύμπια φύση απεικάσματα που μοιάζουν με μορφές εξωκοσμικές, παράταιρες στην αστική καθημερινότητα.
Ο Όλυμπος είναι το δεύτερο σε ύψος βουνό στα Βαλκάνια μετά τη Ρίλα στη Βουλγαρία, ενώ το 1938 ανακηρύχθηκε ως ο πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδας, με το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού λίγο αργότερα να τον κατατάσσει και ως αρχαιολογικό και ιστορικό τόπο λόγω των διάσπαρτων μνημείων του.
Σμόλικας
Ο Σμόλικας είναι το δεύτερο υψηλότερο βουνό της Ελλάδας μετά τον Όλυμπο. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού Ιωαννίνων και στο δυτικό του νομού Γρεβενών, ενώ είναι και αυτός τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου που καταλαμβάνει ολόκληρη την δυτική Ελλάδα. Από το βουνό του Σμόλικα πηγάζουν οι παραπόταμοι του Αλιάκμονα, ο Βενέτικος και ο Γρεβενιώτικος, ενώ στις πλαγιές του βρίσκονται πολλά ορεινά χωριά, όπως η γνωστή Σαμαρίνα και η Σμίξη, χωριά που φημίζονται για τα κρυστάλλινα νερά τους. Στο Σμόλικα συναντάμε και την ομώνυμη Δρακόλιμνή του, που είναι παγκοσμίως γνωστή για το κάλλος και τις πολλές ορειβατικές και πεζοπορικές διαδρομές που προσφέρει στα πέριξ της.
Καϊμάκτσαλαν
Το Καϊμακσταλάν (ή Βόρας) είναι το τρίτο υψηλότερο βουνό της χώρας και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού Πέλλας, στη βόρεια Ελλάδα. Εκτείνεται ως τα όρια του νομού Φλώρινας, ενώ συνεχίζει βόρεια και απλώνεται και εκτός των ελληνικών συνόρων. Στην ψηλότερη κορυφή του στα 2524 μ. υπάρχει το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, που είναι μνημείο Σέρβων πεσόντων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μιας και το Καϊμακτσαλάν συμμετείχε στο «θέατρο επιχειρήσεων» τόσο του Πρώτου και Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου όσο και στον Εμφύλιο, με τις δυσπρόσιτες πλαγιές του να αποτελούν ιδανικό ορμητήριο για τους αντάρτες. Στο Καϊμακτσαλάν τους χειμερινούς μήνες λειτουργεί και το πασίγνωστό χιονοδρομικό κέντρο, που προσφέρει δυνατές συγκινήσεις στους λάτρεις των χειμερινών σπορ, με Αθηναίους και Θεσσαλονικείς να συρρέουν μαζικά για snowboard και σκι.
Γράμμος
Ο Γράμμος βρίσκεται τέταρτος στη λίστα των ψηλότερων βουνών της Ελλάδας με ανώτερη κορυφή του την Τσούκα Πέτσικ στα 2520 μ. Απλώνεται στα ελληνοαλβανικά σύνορα και καταλαμβάνει το βορειοανατολικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων, το νοτιοδυτικό του νομού Καστοριάς και ένα τμήμα της νοτιοανατολικής Αλβανίας, αποτελώντας και αυτός τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου. Ο Γράμμος, όπως και το Καϊμακτσαλάν, πρωταγωνίστησε ως τόπος πολεμικών επιχειρήσεων τόσο στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και στον ελληνικό Εμφύλιο, για αυτό και το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης, το οποίο αποσκοπεί στο να εξηγήσει το παρελθόν, βρίσκεται στους πρόποδες του. Από τον Γράμμο ξεκινούν πολλά υδάτινα ρεύματα με σημαντικότερο αυτό του Αλιάκμονα, που είναι και ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας.
Γκιώνα
Η Γκιώνα είναι το υψηλότερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας και το πέμπτη ψηλότερο της χώρας. Απλώνεται στη Φωκίδα ανάμεσα στα βουνά του Παρνασσού και των Βαρδουσίων, αποτελώντας τμήμα της νότιας απόληξης της οροσειράς της Πίνδου. Η ψηλότερη κορυφή της είναι η Πυραμίδα στα 2510 μ., ενώ διαθέτει τη μεγαλύτερη ορθοπλαγιά των Βαλκανίων, την Πλάκα της Συκιάς, με υψομετρική διαφορά περίπου 1100 μ. Η πρόσβαση της σχεδόν από κάθε πλευρά της Ελλάδας την καθιστά ιδιαίτερα προσιτή ενώ η κοντινή ύπαρξη χωριών με έντονα στοιχεία ιστορίας και ψυχαγωγίας όπως οι Δελφοί, η Αράχωβα και το Γαλαξίδι, προσδίδουν και έναν «κοσμοπολίτικο αέρα» στην ορεινή της φύση. Στην αρχαιότητα η Γκιώνα ήταν γνωστή ως Ασέληνο Όρος.
Τύμφη
Η Τύμφη έρχεται έκτη στη σειρά των υψηλότερων βουνών της Ελλάδας και είναι βουνό της Ηπείρου στο Ζαγόρι. Ορθώνεται μεταξύ του ποταμού Αώου και του παραποτάμου του Βοϊδομάτη με ανώτερη κορυφή της τη Γκαμήλα στα 2497 μ.
Στα οροπέδια της Τύμφης υπάρχουν γραφικές αλπικές λίμνες με πλούσιους τοπικούς θρύλους να τις ακολουθούν. Γνωστότερη είναι η Δρακόλιμνη, που με τη σπάνια ομορφιά της αποτελεί πόλο έλξης για εκατοντάδες χιλιάδες πεζοπόρους και κάθε φύσης ταξιδιώτες, όλο το χρόνο. Οι νοτιοδυτικές πλαγιές της ορεινού όγκου της Τύμφης φτάνουν μέχρι το ξακουστό Φαράγγι του Βίκου.
Βαρδούσια
Τα Βαρδούσια βρίσκονται στα βορειοδυτικά της Φωκίδας, με ένα μικρό τμήμα του όρους να επεκτείνεται και στη Φθιώτιδα. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα βουνών που περιλαμβάνει το νοτιότερο άκρο της Πίνδου στη Στερεά Ελλάδα. Είναι το έβδομο υψηλότερο βουνό της χώρας και το δεύτερο υψηλότερο της Στερεάς Ελλάδας μετά την Γκιώνα. Τα Βαρδούσια αποτελούνται από τρία συγκροτήματα κορυφών, το βόρειο, το δυτικό και το νότιο, όπου το βόρειο χαρακτηρίζεται από ομαλές κορφές, το δυτικό παρουσιάζει πολλές απόκρημνες και ανεξάρτητες μεταξύ τους κορυφές, ενώ το νότιο που είναι και το υψηλότερο, σχηματίζει μία κάθετη και μεγάλη σε μήκος κορυφογραμμή. Η ανώτερη κορυφή του νοτίου τμήματος ονομάζεται Κόρακας και φτάνει στα 2495 μ. είναι προσβάσιμη τόσο από τη Θεσσαλία όσο και από την Άρτα και φημίζεται για το ιδιαίτερα γραφικό της οδικής διαδρομής της μέσα από στρατιωτικού τύπου γέφυρες, σπηλιές που δεν κατάφεραν ποτέ να γίνουν σήραγγες, φράγματα και τοξωτά πετρόκτιστα γεφύρια.
Παρνασσός
Ο Παρνασσός είναι βουνό της Στερεάς Ελλάδας, που βρίσκεται όγδοο στη λίστα με τα υψηλότερα βουνά της χώρας, με ανώτερη κορυφή του τη Λιάκουρα να φτάνει στα 2457 μ. Απλώνεται στους νομούς Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας, ενώ το όνομά του προέρχεται από το μυθικό ήρωα Παρνασσό, γιο του Ποσειδώνα και της νύμφης Κλεοδώρας, ο οποίος είχε κτίσει πάνω στο βουνό μια πόλη.
Σύμφωνα με την ελληνική ιστορία και μυθολογία στους πρόποδες του βουνού βρισκόταν και το γνωστότερο μαντείο της Αρχαίας Ελλάδας, το Μαντείο των Δελφών, που μέχρι και σήμερα οι Δελφοί, ο «ομφαλός της γης», κεντρίζουν το ενδιαφέρον χιλιάδων τουριστών από όλο τον κόσμο. Όπως και η Γκιώνα, στον Παρνασσό «φυσάει» ακόμη πιο έντονα ο «αέρας του κοσμοπολιτισμού» με την Αράχωβα να γίνεται κάθε χειμώνα τόπος προσέλευσης Αθηναίων και Θεσσαλονικέων, πολλοί από τους οποίους τη χαρακτηρίζουν «χειμερινή Μύκονο».
Ψηλορείτης
Ο Ψηλορείτης είναι το υψηλότερο βουνό της Κρήτης με ανώτερη κορυφή του στα 2456 μ., που το κατατάσσει ένατο στη λίστα των υψηλότερων βουνών της Ελλάδας, ενώ έχει άλλες τέσσερις κορυφές άνω των 2000 μ. Η πρόσβαση στις κορυφές είναι σχετικά βατή και μπορεί να γίνει από αρκετά μονοπάτια, με πιο γνωστή τη διαδρομή αυτή από το οροπέδιο της Νίδας σε υψόμετρο περίπου 1400 μ. Στον Ψηλορείτη βρίσκεται και το Ιδαίο άντρο σε υψόμετρο 1495 μ., που είναι τόπος μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας και σπήλαιο και σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία είναι το μέρος όπου ανατράφηκε ο Δίας από τους Κουρήτες (δαίμονες οι οποίοι έθεσαν τις βάσεις για την ευγενική κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων) και τη νύμφη Αμάλθεια, η οποία με το διάσημο «κέρας» της, με το οποίο καλούσε τον Δία, να συμβολίζει την ευμάρεια και την αφθονία.
Λευκά Όρη
Η οροσειρά Λευκά Όρη ή αλλιώς Μαδάρες βρίσκεται στη δυτική Κρήτη, εκτεινόμενη κυρίως στο νομό Χανίων και έρχεται να συμπληρώσει τη δεκάδα των υψηλότερων βουνών της χώρας. Η ανώτερη κορυφή της ονομάζεται Πάχνες και φτάνει στα 2454 μ., – δύο μόλις μέτρα κάτω από την κορυφή του Ψηλορείτη. Άνω των 2000 μ. όμως το βουνό έχει να επιδείξει περισσότερες από 50 γυμνές κορυφές με κύριο χαρακτηριστικό τους ένα εσωτερικό υψίπεδο σαν οροπέδιο που απλώνεται ανάμεσά τους στα 1900 μ. περίπου. Υπάρχουν αρκετές διαδρομές για να προσεγγιστούν οι κορυφές του βουνού, ωστόσο τα Λευκά Όρη είναι ένα ιδιαίτερος και απαιτητικός ορεινός όγκος που απευθύνεται κυρίως σε έμπειρους πεζοπόρους και αξίζει να εξερευνήσει κανείς από άκρη σε άκρη.
Τζουμέρκα
Τα Τζουμέρκα ή Αθαμανικά Όρη είναι μεγάλη οροσειρά της δυτικής Ελλάδας, που αποτελεί και αυτή τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου. Καταλαμβάνουν τμήμα των νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων και έρχονται ενδέκατα στη σειρά των υψηλότερων βουνών της Ελλάδας με ανώτερη κορυφή τους την Κακαρδίτσα σε υψόμετρο 2429 μ., η οποία βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Μελισσουργοί, Ματσούκι και Αθαμανία στο βορειότερο τμήμα της οροσειράς. Η οροσειρά χωρίζεται σε δύο επιμέρους τμήματα. Το βορειότερο τμήμα, όπου δεσπόζει Κακαρδίτσα και το νοτιότερο τμήμα που ανήκει κυρίως στο νομό Άρτας με υψηλότερη κορυφή του το Καταφίδι σε υψόμετρο 2393 μ. Τόπος άγριος και επιβλητικός, με φιλόξενους κατοίκους και έντονη άγρια φύση, τα Τζουμέρκα φιλοξενούν ορισμένα από τα πιο γραφικά χωριά και οικισμούς, όπως τα Πράμαντα, το Συρράκο και τους Καλαρρύτες. Εντύπωση προκαλούν τα επιμέρους τεχνητά φράγματα αλλά και οι «σπηλιές» που συναντά ο ταξιδιώτης στο «απόκοσμο» οδικό τους δίκτυο.
Ταΰγετος
Τη δωδεκάδα των υψηλότερων ελληνικών βουνών έρχεται να κλείσει ο Ταΰγετος, οροσειρά που δεσπόζει στην κεντρική Πελοπόννησο. Η χαρακτηριστική κορυφή του με σχήμα πυραμίδας έχει ύψος 2407 μ. και ονομάζεται Προφήτης Ηλίας από το ομώνυμο εκκλησάκι που κτίσθηκε εκεί.
Η ονομασία Ταΰγετος προέρχεται από την Ταϋγέτη, σύμφωνα με τον Παυσανία και τη μυθολογία, μία από τις Ατλαντίδες, η οποία γεμάτη ντροπή από το αθέλητο ζευγάρωμά της με το Δία έβαλε τέλος στη ζωή της πέφτοντας σε γκρεμό του βουνού. Μεγαλοπρεπής και επιβλητικός, ο Ταΰγετος, που στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 λεγόταν και Αγιολιάς ο Μακρυνός, και χαρακτηρίζεται ως ο Tρούλος του Μοριά, με την «ποδιά» του να αγγίζει την πανέμορφη πόλη της Καλαμάτας, μέσα σε ελαιώνες και οπωροφόρα δένδρα.
Με πληροφορίες από newpost.gr
