Αφρικανική σκόνη: «Ήρθε για να μείνει» – Σε άνοδο ο υδράργυρος

Παράλληλα, έως και την ερχόμενη Τετάρτη η θερμοκρασία θα σημειώνει ανοδική πορεία έως και τους 29 βαθμούς στη βόρεια Ελλάδα, τους 34 με 36 στα δυτικά και τα νότια και τους 32 στην υπόλοιπη χώρα. Η σκόνη δεν θα φτάσει σε ακραίες συγκεντρώσεις, ωστόσο η συνεχής και μακρά παρουσία της στην ατμόσφαιρα θα συμβάλλει στο αίσθημα δυσφορίας.

«Η σκόνη ήρθε για να μείνει», ανέφερε χαρακτηριστικά ο μετεωρολόγος της ΕΡΤ Γιώργος Γιαννόπουλος.

Πρόγνωση meteo: Η πορεία της σκόνης

Τα έντονα φαινόμενα θα κινηθούν κυρίως μεταξύ της Κρήτης και της Πελοποννήσου, ενώ σταδιακά θα μετατοπιστούν ανατολικότερα. Το μεσημέρι αναμένεται αφρικανική σκόνη σε ολόκληρη τη χώρα, κυρίως δυτικά και νότια, ενώ το βράδυ η σκόνη θα μετατοπιστεί στο κεντρικό Αιγαίο.

Τι είναι ο αεροχείμαρρος

Σημειώνεται πως «κοκτέιλ» υψηλών θερμοκρασιών και αφρικανικής σκόνης προβλέπουν οι μετεωρολόγοι εξαιτίας υποτροπικού αεροχείμαρρου που έχει προσεγγίσει την Ελλάδα.

Σε ανάρτησή του στο Χ, ο Θοδωρής Κολυδάς εξηγεί το φαινόμενο του αεροχείμαρρου:

Η πρόγνωση του Τσατραφύλλια

Για σκόνη διαρκείας με δύο αξιόλογες εξάρσεις κάνει λόγο ο μετεωρολόγος Γιώργος Τσατραφύλλιας, σε ανάρτησή του στο Facebook.

Όπως επεσήμανε, πρόκειται για το φαινόμενο του «υποτροπικού αεροχείμαρρου» που θα πλήξει ιδιαίτερα επτά περιοχές.

Πώς θα εξελιχθεί ο καιρός σήμερα, Σάββατο 18/05

Σήμερα, Σάββατο 18/05, οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν αυξημένες κυρίως στη δυτική και τη νότια χώρα.

Τοπικές βροχές ή μεμονωμένες καταιγίδες αναμένονται τις θερμές ώρες στα ορεινά της Πελοποννήσου και μετά το μεσημέρι στην Ήπειρο, στη Μακεδονία και πιθανόν στο Ιόνιο, στη Στερεά Ελλάδα και στην Εύβοια. Η ορατότητα τις βραδινές και πρώτες πρωινές ώρες ενδέχεται να είναι κατά τόπους περιορισμένη.

Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 11 έως 29 βαθμούς στη Βόρεια Ελλάδα, 13 έως 31 βαθμούς στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα (στη Θεσσαλία τοπικά έως τους 32 βαθμούς), 16 έως 33 βαθμούς στη Δυτική Ελλάδα (από 14 έως 29 βαθμούς στην Ήπειρο), 17 έως 29 βαθμούς στις Κυκλάδες και από 20 έως 33 βαθμούς στην Κρήτη, 14 έως 30 βαθμούς στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και από 16 έως 27 βαθμούς στα Δωδεκάνησα.

Οι άνεμοι θα πνέουν στο Αιγαίο γενικά από βόρειες διευθύνσεις ασθενείς έως σχεδόν μέτριοι 3-4 μποφόρ, ενώ στο Ιόνιο από μεταβλητές διευθύνσεις ασθενείς.

Πρόγνωση για αύριο, Κυριακή 19/05

Στα βόρεια νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες με τοπικές βροχές και μεμονωμένες καταιγίδες κυρίως στα ορεινά και βαθμιαία βελτίωση.
Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις, οι οποίες τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά θα πυκνώσουν και θα εκδηλωθούν σποραδικοί όμβροι κυρίως στα ορεινά.
Οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν αυξημένες στις περισσότερες περιοχές της χώρας.
Οι άνεμοι θα πνέουν στα ηπειρωτικά μεταβλητοί 3 με 4, στο Ιόνιο από ανατολικές διευθύνσεις τοπικά 5 και στο Αιγαίο από βόρειες διευθύνσεις 4 με 5 τοπικά 6 μποφόρ.
Η θερμοκρασία δεν θα σημειώσει αξιόλογη μεταβολή. Θα φτάσει στα ηπειρωτικά τους 28 με 30 και κατά τόπους, κυρίως στα δυτικά τους 31 με 33 βαθμούς, στις Κυκλάδες και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου τους 24 με 27, στην Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου και τα Δωδεκάνησα τους 28 με 30 βαθμούς Κελσίου.

Πρόγνωση για τη Δευτέρα 20/05

Σχεδόν αίθριος καιρός με αραιές νεφώσεις οι οποίες από το μεσημέρι και από τα δυτικά θα είναι παροδικά πυκνότερες. Στα βόρεια ηπειρωτικά τις μεσημβρινές – απογευματινές ώρες θα σημειωθούν τοπικές βροχές και πιθανώς μεμονωμένες καταιγίδες στα ορεινά.
Οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν αυξημένες στις περισσότερες περιοχές της χώρας.
Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά ανατολικοί νοτιοανατολικοί 3 με 5 και στο Ιόνιο βαθμιαία τοπικά 6 μποφόρ. Στα ανατολικά θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 και στο Αιγαίο τοπικά 6 μποφόρ.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο, κυρίως στα κεντρικά και νότια. Θα φτάσει στα ηπειρωτικά τους 28 με 32 και κατά τόπους στα δυτικά και τα νότια τους 33 με 34 βαθμούς. Στην νησιωτική χώρα θα φτάσει τους 27 με 29 και στη Κρήτη και τα Δωδεκάνησα τους 32 με 33 και τοπικά τους 34 βαθμούς Κελσίου.

Πρόγνωση για την Τρίτη 21/05

Στα βόρεια προβλέπονται λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες με πιθανότητα να σημειωθούν τοπικοί όμβροι κυρίως στα ορεινά.
Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις.
Η μεταφορά της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθεί.
Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά από νότιες διευθύνσεις 4 με 5 και στο Ιόνιο τοπικά 6 στρεφόμενοι βαθμιαία σε δυτικών διευθύνσεων έως 5 μποφόρ. Στα ανατολικά θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 στρεφόμενοι βαθμιαία σε νοτίων διευθύνσεων τοπικά στο Αιγαίο έως 6 μποφόρ.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει περαιτέρω άνοδο και θα κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα.

Πρόγνωση για την Τετάρτη 22/05

Γενικά αίθριος καιρός με αραιές νεφώσεις στα κεντρικά και νότια οι οποίες από το απόγευμα θα είναι πυκνότερες.
Η ορατότητα θα είναι τοπικά περιορισμένη τις πρωινές ώρες στα δυτικά κυρίως ηπειρωτικά.
Η μεταφορά της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθεί.
Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά, τα κεντρικά και τα νότια δυτικοί βορειοδυτικοί 3 με 5 και τοπικά στα νότια πελάγη 6 μποφόρ. Στις υπόλοιπες περιοχές θα είναι μεταβλητοί 3 με 4 μποφόρ.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση κυρίως στα δυτικά και βόρεια, σε ορισμένες περιοχές όμως της ανατολικής χώρας, θα διατηρηθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα.

Οι συστάσεις της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας

Οδηγίες για την αντιμετώπιση της αφρικανικής σκόνης που επηρεάζει την Ελλάδα έδωσε πρόσφατα στους πολίτες η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία.

Η συχνότητα και η ένταση των φαινομένων αφρικανικής σκόνης στην Ελλάδα μπορεί να ποικίλλει από έτος σε έτος, από 7 έως 20 επεισόδια (μέσος όρος 13 επεισόδια/έτος), ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και την ποσότητα της σκόνης που μεταφέρεται από τη Σαχάρα. Γενικά, δεν είναι ασυνήθιστο να επηρεάζεται ο Ελληνικός χώρος από την αφρικανική σκόνη.

Αυτό το φυσικό γεγονός μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της χώρας μας, κυρίως μέσω της υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα. Η αφρικανική σκόνη μεταφέρει σωματίδια σε μεγάλο φάσμα μεγεθών, όπως PM₁₀, PM_2,5 ή ακόμα και πολύ μικρότερα, ενώ μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα.

Η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και οι αλλεργίες. Τα άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης και αυτό απεικονίζεται και σε αυξημένες προσελεύσεις στα νοσοκομεία. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τους κατοίκους των αστικών κέντρων και περιοχών με ήδη χαμηλή ποιότητα της ατμόσφαιρας.

Επίδραση στο αναπνευστικό. Μία από τις πρωταρχικές επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία είναι η επίδρασή της στην αναπνευστική υγεία. Τα λεπτά σωματίδια της σκόνης μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και ακόμη και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Για άτομα με παθήσεις όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η έκθεση σε αυτά τα σωματίδια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, οδηγώντας σε δύσπνοια, βήχα, συριγμό και δυσφορία στο στήθος.

Αλλεργίες και ερεθισμός. Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος, ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και υγρά μάτια. Τα άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησίες σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να εμφανίσουν αυξημένα συμπτώματα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων αφρικανικής σκόνης.

Καρδιαγγειακές επιδράσεις. Εκτός από αναπνευστικά προβλήματα, η έκθεση στην αφρικανική σκόνη έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα σωματίδια μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και την αγγειοσυστολή, που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς.

Επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η παρατεταμένη έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί επίσης να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τα άτομα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και σε άλλες ασθένειες. Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του σώματος και να δυσκολέψει την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.

Μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι για την υγεία. Η χρόνια έκθεση στην αφρικανική σκόνη και τους σχετικούς ρύπους της έχει συσχετιστεί με μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών ασθενειών, μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας, καρδιαγγειακών διαταραχών, ακόμη και ορισμένων τύπων καρκίνου. Η συνεχής έκθεση σε υψηλά επίπεδα σωματιδίων σκόνης μπορεί να έχει συσσωρευτικές επιπτώσεις στην υγεία με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με μία ανασκόπηση του 2020 για την επίδραση της σκόνης στην ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι 42.000 θάνατοι/έτος αποδίδονται στη σκόνη, ενώ στις μεσογειακές χώρες έχει υπολογιστεί ότι το 27-44% του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τα σωματίδια PM₁₀ οφείλεται στην αφρικανική σκόνη.

Είναι σημαντικό οι πολίτες και ειδικότερα εκείνοι με αναπνευστικά προβλήματα, να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά τη διάρκεια περιόδων με αυξημένα επίπεδα αφρικανικής σκόνης. Ακολουθούν ορισμένες οδηγίες που θα σας βοηθήσουν να ελαχιστοποιήσετε τις επιπτώσεις του φαινομένου στην υγεία:

• Μείνετε ενημερωμένοι. Παρακολουθήστε τις αναφορές για την ποιότητα του αέρα και τις μετεωρολογικές προβλέψεις για να γνωρίζετε πότε τα επίπεδα αφρικανικής σκόνης αναμένεται να είναι υψηλά.
• Περιορίστε τις υπαίθριες δραστηριότητες. Εάν είναι δυνατόν, αποφύγετε να περάσετε εκτεταμένες χρονικές περιόδους σε εξωτερικούς χώρους, όταν τα επίπεδα σκόνης είναι υψηλά, ειδικά κατά τη διάρκεια των ημερών με αέρα, όπου τα σωματίδια είναι πιο πιθανό να αιωρούνται στον αέρα.
• Κλείστε τα παράθυρα και τις πόρτες. Ενώ γενικά πρέπει να αερίζονται οι κατοικίες και οι εργασιακοί χώροι, στις περιόδους έξαρσης της αφρικανικής σκόνης, αερίστε λίγο το πρωί και στη συνέχεια κρατήστε τα παράθυρα και τις πόρτες κλειστά για να αποτρέψετε την είσοδο σωματιδίων σκόνης στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας σας. Αν διαθέτετε, χρησιμοποιήστε καθαριστές αέρα ή φίλτρα για να βελτιώσετε την ποιότητα του εσωτερικού αέρα.
• Χρησιμοποιήστε μάσκες. Όταν βγαίνετε έξω, ειδικά σε συνθήκες σκόνης, σκεφθείτε να φοράτε μάσκα για να μειώσετε την εισπνοή σωματιδίων σκόνης.
• Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε άφθονο νερό.

Σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης, συνιστάται ιδιαίτερα, άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις, να λαμβάνουν προφυλάξεις για να ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση στα σωματίδια σκόνης.

Ασθενείς με άσθμα μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν τη δοσολογία ή τη συχνότητα λήψης των εισπνεόμενων φαρμάκων βάσει του πλάνου ελέγχου που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους για να μειώσουν τα συμπτώματα. Επισημαίνεται ότι στην παρούσα φάση συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στους ασθματικούς, λόγω εαρινών αλλεργιών.

Ασθενείς με ΧΑΠ μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν την ανακουφιστική αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα.