Τον Νοέμβριο του 2010, σε μια συνάντηση που έγινε στο Ναϊρόμπι της Κένυα, οι ειδικοί της Unesco εξέτασαν ένα πρωτόγνωρο γαλλικό αίτημα: να εγγραφεί η γαλλική γαστρονομία στην λίστα της άϋλης παγκόσμιας κληρονομιάς.
Στη συνάντηση παρευρέθηκε και η πρέσβειρα της γαλλίας στην Unesco, Catherine Colonna, που δήλωσε: «Οι Γάλλοι λατρεύουν να βρίσκονται όλοι μαζί, να πίνουν και να τρώνε καλά και να γιορτάζουν μια επέτειο με αυτό τον τρόπο. Αυτό αποτελεί μέρος της παράδοσής μας και είναι μια ζωντανή παράδοση».
Αφού συσκέφθηκαν, οι ειδικοί της Unesco αποφάσισαν ότι «το γαστρονομικό γεύμα α λα γαλλικά» πληροί τις προϋποθέσεις. Δεν πρόκειται τόσο για την ποιότητα της τροφής αλλά για το γεύμα αυτό καθ’αυτό, με τις παραδόσεις του, τους κώδικές του, την παρουσίασή του και την ιστορία του.
Επτά χρόνια αργότερα, μια έρευνα που έκανε το ινστιτούτο δημοσκοπήσεων YouGov έρχεται να αλλάξει άρδην αυτή την εικόνα: το γεύμα που έπαιρναν οι άνθρωποι γύρω από ένα τραπέζι βρίσκεται υπό εξαφάνιση. Ενας στους τρεις γάλλους τρώνε σήμερα αλλού και όχι στην τραπεζαρία ή στην κουζίνα.
Η τέχνη του φαγητού γύρω από ένα τραπέζι (με φίλους, οικογένεια, συναδέλφους ή ακόμη και τα ζώα του σπιτιού) αποτελεί ένα τρόπο ευ ζειν ολόκληρης της Μεσογείου. Γάλλοι, Ισπανοί, Ιταλοί, Πορτογάλοι ή χώρες της Βόρειας Αφρικής είχαν πολύ διαφορετικό τρόπο να τρώνε από τους γείτονές τους του Βορρά ή ακόμη και τους αγγλοσάξωνες.
Στη Μεγάλη Βρετανία αλλά και στις ΗΠΑ, η συνήθεια του τραπεζιού όπου όλοι συγκεντρώνονται για να φάνε δεν ήταν ποτέ μια συνήθεια, όπως στη Μεσόγειο.
«Οταν ένας Γάλλος ή ένας Ιταλός θέλει να φάει, επιθυμεί να καθήσει σε ένα τραπέζι, πάση θυσία. Αντίθετα, οι Αμερικανοί δεν παίρνουν το χρόνο να καθίσουν, συνήθως τρώνε όρθιοι, συνήθως στο τραπέζι της κουζίνας και όχι αναγκαστικά με άλλους», επισημαίνει ο Jean-Pierre Corbeau, καθηγητής κοινωνιολογίας και διατροφολογίας στο πανεπιστήμιο της Τουρ.
Η ίδια έρευνα απέδειξε ότι ακόμη και όταν ζουν σε μικρά διαμερίσματα που δεν διαθέτουν απαραίτητα μεγάλες τραπεζαρίες, οι Γάλλοι παίρνουν το χρόνο να καθήσουν για να φάνε. Ακόμη κι όταν τρώνε στο δρόμο, υπάρχουν καρέκλες και τραπέζια.
«Το street-food έχει εγκατασταθεί εντελώς στις μεγάλες πόλεις, αλλά οι άνθρωποι τρώνε εκεί, δεν τρώνε περπατώντας. Ακουμπάνε κάπου, ψάχνουν ένα κάθισμα, ένα πεζοδρόμιο, ένα μέρος για να καθήσουν», επισημαίνει ο κοινωνιολόγος.
Ωστόσο, αναφέρει ο καθηγητής, αυτή η συνήθεια χάνεται σιγά σιγά. Οι ευρωπαίοι δείχνουν όλο και λιγότερο την ανάγκη «να ακολουθήσουν το πρωτόκολο του παραδοσιακού τραπεζιού, τη συνήθεια του πηρουνιού αριστερά και του μαχαιριού δεξιά. Οι άνθρωποι δεν θέλουν πια να είναι φυλακισμένοι σε αυτό το χώρο. Ενα αίσθημα ελευθερίας αναδύεται από την μελέτη».
Ωστόσο, η συνήθεια του τραπεζιού επιβίωνε ακόμη και πριν από επτά χρόνια. Το 2010, μια έρευνα επεσήμανε ότι το καθημερινό και παραδοσιακό γεύμα, στο τραπέζι, αποτελούσε συνήθεια του 83% των Γάλλων. Σήμερα αυτό το ποσοστό έχει κατέβει στο 68%. Σε λιγότερο από δέκα χρόνια, οι πολιτισμικές συνήθεις έχουν αλλάζει ριζικά: όλο και περισσότεροι Γάλλοι τρώνε στο χαμηλό τραπεζάκι του σαλονιού, μπροστά στο κομπιούτερ τους ή κατευθείαν στο κρεβάτι και στον καναπέ.
Αυτή η μεταμόρφωση προκύπτει από μια ισχυρή θέληση να φύγει κάποιος από την ρουτίνα και να αποδράσει από έναν προκαθορισμένο ρυθμό φαγητού. «Ενα από τα σοβαρά προβλήματα του παραδοσιακού γεύματος α λα γαλλικά ήταν πως κατέληγε να είναι εξαιρετικά καταναγκαστικό. Κανείς δεν είχε το δικαίωμα να σηκωθεί πριν τελειώσει το γεύμα. Ο χρόνος που παρέμειναν καθιστοί ήταν πολύ μεγάλος. Υπήρχε πρωτόκολλο στο ποιός έπρεπε να μιλάει» σημειώνει ο καθηγητής.
Σήμερα οι νεότεροι δεν θέλουν να υποκύψουν σε αυτούς τους κανόνες φαγητού. Σηκώνονται από το τραπέζι όποτε θέλουν, δεν είναι φυλακισμένοι στο χώρο και παραμένουν καθιστοί για πολύ λιγότερο χρόνο.
«Αυτή η ανακατάληψη του χώρου, το γεγονός ότι κάποιος μπορεί να κινηθεί ελεύθερα, δίνει μια αίσθηση ελευθερίας και την εντύπωση ότι μπορεί να αποφύγεις μια παραδοσιακή υποχρέωση. Σήμερα οι άνθρωποι θέλουν να νιώθουν καλά στο τραπέζι. Εχουν περισσότερη διάθεση να μοιραστούν πράγματα. Υπάρχει ελευθερία κίνησης, κανείς δεν νιώθει φυλακισμένος στις σχέσεις».
Διαβάστε περισσότερα εδώ
Πηγή: iefimerida.gr
